Akademik Veri Yönetim Sistemi
Sayıştay Dergisi, cilt.32, sa.121, ss.65-97, 2021 (Hakemli Dergi)
Köklü bir kamu politika aracı olan sübvansiyonların etkinliği, ağırlaşan çevresel
koşullarla birlikte sorgulanmaya başlanmıştır. Bu nedenle sübvansiyonların uygulanma
şekilleri, dünyada ve çeşitli ülkelerde ulaştığı toplam büyüklükler ve bunların etkileri
giderek artan oranda incelenmektedir. Küresel ve ulusal boyutta çevreye zararlı
sübvansiyonlar (ÇZS) büyük tutarlara ulaşmıştır. Öyle ki, tek bir sektördeki ÇZS oranı,
küresel gayrisafi yurtiçi hasılanın (GSYİH) %1’ini geçebilmektedir. En çok karşılaşılan
ÇZS alanları tarım, ormancılık, fosil yakıt, ulaşım ve balıkçılıktır. Bu gelişmeler karşısında
son yıllarda bazı ülkeler sübvansiyon politikası yerine, tam maliyet fiyatlamasına yönelik
önemli adımlar atmaktadır. Bu çalışmayla sübvansiyonların çok dikkat edilmeyen çevresel
etkilerini ön plana çıkararak farklı bir sınıflandırma zemini oluşturmak ve dünya genelinde
sübvansiyon uygulama sonuçlarını analiz etmek hedeflenmektedir. Analizlerden elde edilen sonuçlara göre, uzun süreli ve çok genel sübvansiyon uygulamaları, aşırı doğal
kaynak tüketimi ve artan atık üretimi nedeniyle çevreye zararlı özellikteki sübvansiyonları
ortaya çıkarmaktadır.
The effectiveness of subsidies as a well-established public policy tool has started
to be questioned with the deterioration of environmental conditions. For this reason, how
the subsidies are applied, the total size they reach in the world and in various countries,
and their effects are being increasingly examined. Environmentally harmful subsidies
(EHS) on global and national scale have reached such large amounts that the EHS rate
in a single sector can exceed 1% of the global gross domestic product (GDP). The most
common EHS areas are agriculture, forestry, fossil fuel, transport, and fishing. In the face
of these developments, some countries have taken important steps towards full-cost
pricing instead of subsidy policy in recent years. This study aims to generate a basis for a
different classification by highlighting the environmental effects of subsidies, which are
not considered much, and to analyze the results of subsidy implementation around the
world. According to the results obtained from the analysis, long-term and very general
subsidy applications lead to EHS due to excessive consumption of natural resources and
increased waste generation.