Bir İktisat Politikası Aracı Olarak Tağşiş Ve Devalüasyon: Nitelik Karşılaştırması

Alkan H., Ertürk E.

ICE-TEA 2021 the Seventh International Conference on Economics, Ankara, Türkiye, 9 - 11 Nisan 2021, ss.290

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.290
  • Bursa Uludağ Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Para, insanlar tarafından çeşitli amaçlarla kullanılan sosyal bir araç ve toplumsal ve ekonomik ilişkilerde belirleyici olan önemli bir kurumdur. Zaman içinde paranın çeşitli şekillerde kullanımı giderek yaygınlaşmış ve daha karmaşık bir hale bürünmüştür. Madeni para sisteminin kullanıldığı tarihsel dönemlerden günümüz modern ekonomilerinin kağıt para rejimine kadar geçen süreçte, çeşitli nedenlerle paranın değerinin düşürülmesi bir iktisat politikası aracı olarak sıkça kullanılan bir yöntem olmuştur. Literatürde paranın değerinin düşürülmesi anlamında aynı manaya gelecek şekilde “tağşiş” ve “devalüasyon” terimlerinin kullanımı tercih edilmektedir. Ancak esasen bu iki terim bazı açılardan birbirinden farklılaşmaktadır. Temel olarak tağşiş, madeni para sistemlerinde kullanılan bir uygulama olarak para otoriteleri tarafından madeni paraların değerli maden içeriğinin düşürülmesi demektir ve tağşiş sonrasında parada meydana gelen değer kaybı somuttur. Kağıt para sistemlerinde kullanılan devalüasyon ise sabit kur rejiminde yine para otoriteleri tarafından paranın değerinin düşürülmesi demektir ve ancak söz konusu değer kaybı bu kez soyut olarak gerçekleşmektedir. Bu çalışmanın amacı, tağşiş ve devalüasyon yöntemlerinin niteliksel özellikleri, bu uygulamaları gerekli kılan koşullar ve uygulama sonrasında ortaya çıkan sonuçlar açısından benzer ve farklı yönlerinin ortaya koyulmasıdır. Bu çerçevede öncelikle her iki politikanın da özellikleri ve işleyiş mekanizmaları açıklanmış, ardından karşılaştırmalı analiz yöntemiyle ortak özellikleri ve farklı yönleri değerlendirilmiştir.