Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, cilt.23, sa.3, ss.705-720, 2023 (Hakemli Dergi)
Organoklorlu pestisitler (OCP’ler) fiziksel ve kimyasal özelliklere göre tüm çevrede bulunan ve
dünyada en yaygın olarak kullanılan kimyasalların başında gelmektedir. Yaklaşık 40 yıldır kullanımları
yasak olmasına rağmen hem kararlılıklarından hem de kaçak kullanımlarından dolayı günümüzde hala
insan sağlığını tehdit etmektedir. Bu çalışmada, Bursa sınırları içerinde yer alan 15 iç ve 6 dış ortam
havasında OCP konsantrasyonlarının seviyeleri, muhtemel kaynakları ve soluma yoluyla oluşabilecek
kanser riski hesabı değerlendirilmiştir. Toplam 10 OCP bileşiğinin iç ortam havasındaki konsantrasyon
değerlerinin 467,8±94,9 pg/m3, dış ortam havasındaki konsantrasyon değerlerinin ise 419,3±137,1 pg/m3
olduğu belirlenmiştir. Örnekleme noktalarındaki binaların yaşının yanı sıra dış ortam havasında da tarımsal
alanların varlığı ve yakınlığı iç ortam OCP konsantrasyonlarının dağılımlarında önemli rol oynadığı
belirlenmiştir. Muhtemel kaynakların değerlendirilmesinde izomer oranlarından yararlanılmıştır. Bu
izomer oranlarına göre, Bursa’da OCP’lerin esas kaynaklarını lindanların oluşturduğu tespit edilmiştir.
Ayrıca yine aynı oranlara göre günümüzde hala Bursa’da pestisit kullanıldığı sonucuna varılmıştır. Son
olarak hem iç hem de dış ortam havasının solunması yoluyla oluşabilecek kanser riskleri artan yaşam boyu
kanser riski (ILCR) yöntemine göre değerlendirilmiştir. Elde edilen hesaplamalara göre, Bursa’da hem iç
hem de dış ortamda OCP’lerin solunması yoluyla oluşabilecek herhangi bir kanser riski tespit edilmemiştir.