Etnik ve Siyasi Kimlikleşme ve Algılanan Tehdit Düzeyinin Suriyeli Mültecilere Yönelik Olumsuz Tutumlarla İlişkisi


Özdemir F., Çakır E., Kara H. N., Özkan Ö.

TURK PSIKOLOJI DERGISI, cilt.39, sa.93, ss.1-20, 2024 (SSCI)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 39 Sayı: 93
  • Basım Tarihi: 2024
  • Doi Numarası: 10.31828/turkpsikoloji.1399928
  • Dergi Adı: TURK PSIKOLOJI DERGISI
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Social Sciences Citation Index (SSCI), Academic Search Premier, Psycinfo
  • Sayfa Sayıları: ss.1-20
  • Bursa Uludağ Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Tunus’ta başlayan baskıcı rejim karşıtı ayaklanmaların Suriye’yi etkilemesi ve ülkede bir iç savaşa dönüşmesi sebebiyle, 2011 yılından itibaren 3.6 milyondan fazla kayıtlı Suriyeli mülteci, can güvenliğinden endişe ederek Türkiye’ye göç etmiştir. Ani ve düzensiz şekilde gerçekleşen bu kitlesel göç hareketi Türkiye’de yaşayan yerel halk ve Suriyeli mülteciler arasındaki ilişkilerin gerilmesine ve toplumda gruplar arası çatışma ortamının oluşmasına neden olmaktadır. Yerel halkın mültecilere yönelik tutumlarının belirtilen gruplar arası ilişkilerde ve mültecilerin topluma uyum sürecindeki başarısında önemli bir rolünün olduğu alanyazınca bilinmektedir. Bu çalışmanın amacı ise Türkiye’de yaşayan Suriyeli mültecilere yönelik olumsuz tutumları saptamak ve etnik ve siyasi kimlikleşme ve olumsuz tutumlar arasındaki ilişkide mültecilere yönelik algılanan tehdit düzeyinin aracı rolünü incelemektir. Çevrimiçi ortamda gerçekleştirilen çalışmaya 18-33 yaş aralığında (Ortyaş = 22.36, S = 3.26), 368’i kadın ve 158’i erkek, lisans düzeyinde eğitim gören 526 üniversite öğrencisi katılmıştır. Yapısal eşitlik model testi bulgularına göre; Türk kimliğiyle özdeşleşmiş ve sağ-kanat siyasi yönelime sahip kişilerin Türkiye’de yaşayan Suriyeli mültecilere yönelik algıladıkları gerçekçi ve sembolik tehditler daha yüksek düzeylerdedir ve bu durumda Suriyeli mültecilere yönelik olumsuz duygulanım ve olumsuz kalıpyargılar güçlenirken, mültecilerle kurulan temasın kalitesi azalmaktadır. Bulguların, mülteci konularında çalışan bilim insanları ve bu konularda sosyal politikalar geliştiren ve uygulayan profesyoneller için faydalı olması beklenmektedir.

Influenced by the uprising against the oppressive regime in Tunisia, Syria has gone through a civil war which resulted in more than 3.6 million registered Syrian refugees seeking shelter in Turkey since 2011 due to fear of their own safety. This sudden and unorganized mass movement has caused tensions between the local people in Turkey and Syrian refugees, creating an environment for intergroup conflicts. It is well known by the literature that the attitude of local people towards refugees has a major role on the mentioned intergroup relationships as well as on the success of refugees’ adaptation into society. The purpose of this study is to identify the negative attitudes towards refugees in Turkey, and to examine the mediating role of the perceived threat level caused by the refugees in the relationship of ethnic and political identification and negative attitudes. This online study had a total of 526 (368 females and 158 males) university students at undergraduate level as participants between the ages 18-33 (Mage = 22.36, SD = 3.26). According to the findings of the structural equation model testing, the individuals who identify themselves with Turkish identity and right-wing political orientations have perceived higher degree of realistic and symbolic threats due to Syrian refugees living in Turkey, which resulted in their having stronger negative emotions and negative stereotypes against the Syrian refugees and reducing their quality of contact with them. The findings of the study are expected to be of use to researchers who work on the subject of immigration, as well as professionals who develop and implement social policies related to these topics.