Akademik Veri Yönetim Sistemi
ULUSAL ALERJİ ve KLİNİK İMMÜNOLOJİ KONGRESİ, Antalya, Türkiye, 29 Kasım - 03 Aralık 2023, ss.729-730
GİRİŞ: Kontakt ürtiker sendromu (KÜS), ekzojen bir ajanın deri ve/veya mukozaya teması sonrası dakikalar içinde ürtikeryal
lezyon gelişmesi ile karakterize, sistemik tutulumun da eşlik edebileceği bir tablodur. KÜS, KÜ ve/veya protein kontakt dermatit
(PKD) şeklinde görülebilir. KÜ, non-immünolojik ve immünolojik olmak üzere iki farklı mekanizma ile gelişir. PKD ise, immünolojik
KÜ’ye neden olan ajanlarla tip I ve tip IV hipersensitivite reaksiyonunun bir arada görülmesi sonucu oluşur. Kuaförler, fırıncılar,
sağlık, gıda ve tarım sektörü çalışanları KÜ açısından riskli meslek grupları arasında yer alır.
OLGU: 46 yaş kadın hasta, 6 aydır el üzerleri, önkol, yüz, gövde ve bacaklarda kaşıntılı yaralar nedeni ile başvurdu. Mevcut
lezyonların yanı sıra ataklar şeklinde yüzde şişlik, kızarıklık ve nefes darlığı yaşadığını belirtti. Fizik muayenesinde her iki el
dorsali, sağ el bileği, her iki önkol fleksör yüz, lomber bölge ve alt ekstremite proksimallerinde eritemli-viyolase likenoid papül
ve plakları mevcuttu (Figür 1). On yıldır patates, domates, biber gibi taze gıdaların soyulması ve doğranması işi ile uğraşıyordu.
Lezyonların el üzerlerinde sinek ısırığına benzer minik, kısa sürede gerileyen kaşıntılı kabarıklıklar şeklinde başlayıp, zamanla
kalınlaşarak kalıcı hale geldiği ve tüm vücuduna yayıldığı öğrenildi. Deri prick testinde lateks, domates, biber, patlıcan, patates,
soğan ve muz duyarlılığı saptandı. Total IgE 3027 IU/ml, lateks spesifik IgE class 6 pozitif idi. Klinik ve laboratuvar bulgularıyla
mesleki KÜ, PKD olarak değerlendirildi. Alerjenden korunma önlemleri anlatıldı, anafilaksi eğitimi verildi. Topikal kortikosteroid,
oral antihistaminik ve oral siklosporin-A 200 mg/gün başlandı. Tedavinin 4. haftasında lezyonlarda belirgin iyileşme izlendi
(Figür 2). Bununla birlikte hasta tedavi altında iken incir yeme sonrası 15 dk. içinde yaygın kızarıklık, nefes darlığı ve şiddetli kasık
ağrısı bulgularıyla (grade 3) anafilaksi atağı yaşadı.
TARTIŞMA ve SONUÇ: KÜ sendromunda belirtilerin yaygınlığına göre 4 evre belirtilmiştir (tablo 1). PKD’de akut fazda
kaşıntı, eritem-ödem karakteristik olup bu belirtiler maruziyeti izleyen dakikalar içinde gelişir. Subakut fazda veziküller belirir.
Zamanla eritem, likenifikasyon, fissür ve ekskoriasyon ile karakterize kronik el egzaması klinik tabloya hâkim olur. Tanı detaylı
öykü, fizik muayene ve deri testlerine dayanır. Kronik el egzaması ile başvuran ve PKD gelişimi için riskli meslek alanlarında
çalışanlarda eritem, ürtikeryal papül ve plak gibi erken tip hipersensitivite reaksiyonu belirtilerinin eşlik edip etmediği mutlaka
sorgulanmalıdır.
Anahtar Kelimeler: mesleki kontakt ürtiker, protein kontakt dermatit, anafilaksi