Akademik Veri Yönetim Sistemi
9. ULUSAL TARIM KONGRESİ, İzmir, Türkiye, 14 Ekim 2022, ss.61-72
Günümüzde nüfus ve gıda
talebi artışı, işlenebilir tarımsal arazilerin etkin ve verimli kullanılması
konusunun önemini artırmaktadır. Uluslararası tarım pazarlarında rekabet
gücünün yükseltilmesi, tarımsal verimliliğin artırılması ve tarımsal teknolojik
altyapının iyileştirilmesi için tarım sektöründe yeni teknoloji kullanımı ve
akıllı tarım uygulamalarının yaygınlaştırılması çalışmalarına hız
verilmektedir. Dijital teknolojilerin tarıma entegrasyonu işlemi
sürdürülebilirlik açısından çok önemlidir. Ekonomik koşulların zorluğu, tarımı
etkileyen olumsuz faktörlerin en başında gelmektedir. Ekim, hasat ve ilaçlama
makinaları gibi satın alma ve işletmesi yüksek maliyetli mekanizasyon
araçlarına ulaşım zorluğunu yenmek için paylaşım ekonomisi kapsamında çeşitli ortak
makina modelleri uygulanmaktadır. En çok kullanılan modeller arasında, bireysel
mülkiyet (komşu yardımlaşması), örgütsel mülkiyet (kooperatifler, birlikler ve
şirketler) ve kamu kurumları mülkiyeti (bakanlık ve yerel yönetimler)
gelmektedir. Bu modellerin uygulanmasında ortaya çıkan sorunların çözümlenmesi
için yeni bir ortak makina modeli olarak dijital araçların kullanıldığı “Tarım
Makinalarının Uberizasyonu” yaklaşımı gelişmeye başlamıştır. Ulaşım için araç
kiralaması olarak dünyada yaygınlaşan uberizasyon sistemi traktör kiralaması
için kullanılarak tarım sektörüne giriş yapmıştır. Mevcut sistemde uygulanan
ortak makina modelleri ile ticari güven eksikliği, uzman personel yetersizliği,
iade oranı düşüklüğü, bilinçsiz kullanım, geç teslim ve yüksek kiralama ücreti
gibi sorunlar ortaya çıkmaktadır. Bu sorunların çözümüne, yazılım destekli,
dijital araçların kullanıldığı tarımsal uberizasyon yönteminin uygulanması
katkı sağlayacaktır. Dijital araçların tarımda yaygınlaşması büyük işletmelerin yanında, küçük
işletme büyüklüğüne sahip çiftçilerin gelişimi için de faydalı olacaktır. Bu
çalışma kapsamında mevcut ortak makina modellerinin analizi yapılmış ve
yenilikçi yöntemlere geçiş süreci incelenmiştir. Bu sistemin tarımda ortak
makina kullanımına getireceği avantajlar açıklanmıştır.