Ortadoğu’da 2011’de başlayan Arap Baharı’nın ardından Suriye’de bir iç savaş ortaya çıkmış, küresel ve bölgesel pek çok aktörün krize müdahil olmasıyla ülke bir vekalet savaşı sahası haline gelmiştir. Suriye’de muhaliflere karşı Esad rejimini destekleyen en önemli bölgesel aktör İran olmuştur. Beşar Esad yönetimindeki Suriye İran’ın bölgedeki tek müttefiki idi. Bu nedenle Suriye’deki vekalet savaşının en önemli yönlendiricisi İran olmuştur. Bu makalenin amacı, 2011’de başlayan Arap Baharı hareketlerinin bölgede diğer ülkelerdeki yansımalarını ve iktidar değişikliklerini destekleyen İran’ın, protestoların Suriye’ye sıçraması üzerine tutum değiştirerek Suriye’deki Beşar Esad rejimini korumak amacıyla vekalet savaşı politikası uygulamasının nedenlerini açıklamaktır. Bu doğrultuda çalışmada öncelikle İran’ın güvenlik politikasında Suriye’nin önemi açıklanmıştır. Ardından, Arap Baharı’ndan önce Suriye-İran stratejik ilişkisinin temellerine değinilmiştir. Arap Baharı’ndan sonra İran’ın Suriye politikasını etkileyen temel endişeleri ve motivasyonları açıklanmıştır. 1979’dan Esad rejiminin sona erdiği Aralık 2024 tarihine kadar, İran-Suriye ilişkilerinin pürüzsüz denilebilecek düzeyde devam etmesini sağlayan dinamiklere yer verilmiştir. Bu doğrultuda İran’ın Esad yönetimindeki Suriye’de yürüttüğü vekalet savaşı açıklanmıştır. İran’ın Suriye’de uyguladığı vekalet savaşı politikası defansif realizmin argümanları esas alınarak analiz edilmiştir.
After the Arab Spring that started in the Middle East in 2011, a civil war broke out in Syria. Syria has become a proxy war zone due to many global and regional actors intervened in the crisis. The most important regional actor supporting the Bashar al-Assad regime against the opposition in Syria is Iran. Syria, ruled by Bashar al-Assad was Iran's only ally in the region. For this reason, the most important router of the proxy war in Syria has been Iran. The purpose of this article is to explain the reasons why Iran, which supports the reflections of the Arab Spring and changes of authority in other countries, changed its stance after the protests spread to Syria and implemented a proxy war policy in order to protect the Bashar al-Assad regime. The dynamics that enabled Iran-Syria relations to continue at an almost smooth level from 1979 until the end of the Assad regime in December 2024 are included in the article. In this regard, the proxy war implemented by Iran in Syria has been explained. Iran's proxy war policy in Syria has been analyzed based on the arguments of defensive realism.
