Akademik Veri Yönetim Sistemi
3rd International Congress on Scientific Advances, İstanbul, Türkiye, 20 - 23 Aralık 2023, cilt.1, sa.1, ss.401-402
Kompozit malzemeler, farklı özelliklere sahip en az iki malzemenin bir araya getirilmesiyle
oluşturulan, tasarlanabilir malzemelerdir. Günümüzde ulaşım, inşaat, enerji sektörü, savunma
sanayi, spor malzemeleri ve elektronik cihazlar başta olmak üzere birçok alanda kompozit
malzemeler kullanılmaktadır. Çalışma şartlarına bağlı olarak tekrarlı yüklere maruz kalabilen
kompozit malzemelerin yorulma davranışının incelenmesi önemli bir meseledir.
Konvansiyonel malzemelere kıyasla kompozit malzemelerin yorulma davranışının tespiti daha
zordur. Bu farkın temel sebebi kompozit malzemelerin yöne bağlı olarak mekanik özelliklerinin
değişmesidir. Dolayısıyla kompozit malzemelerin tasarımı yapılırken dikkat edilmesi gereken
parametre sayısı daha fazladır. Malzemelerin yorulma davranışı eksenel gerilmeli, eğilme
gerilmeli, burulma gerilmeli ve bileşik gerilmeli yorulma deney cihazları ile tespit
edilebilmektedir. Yapılan çalışmada 1, 2 ve 3 katmanlı tek yönlü sürekli cam elyaf takviyeli
polipropilen kompozit levhaların yorulma ömrü deneysel olarak incelenmiştir. UMİMAG Lab
tarafından geliştirilen Elektromanyetik tahrikli yorulma cihazında gerçekleşmiştir. Yükleme bir
ucu ankastre diğer ucu serbest kirişe uygulanan eğilme momentinin periyodik değişimi ile
gerçekleştirilmiştir. Tekrarlı dinamik yükleme esnasında kompozit levhalarda, hareket
esnasında oluşan moleküler iç sürtünmeler nedeniyle, moleküler yapısı gereği termoplastik
matris malzemesinde bir yumuşamaya neden olmaktadır. Yapısal olarak mukavemet düşüşüne
neden olması beklenen bu durum, yüzey üzerine yapıştırılan termokupl yardımı ile sıcaklık
değişimi ölçülerek takip edilmiş, hasar anındaki sıcaklık değerleri kayıt altına alınmıştır. Bu
sayede yorulma sırasında ortaya çıkan sıcaklık ile yorulma hasarı arasındaki ilişki incelenmiştir.
Deneyler sonucunda tek yönlü takviyeli katmanlı kompozit levhaların yorulma ömür
diyagramları çıkarılmış ve delaminasyon etkisi incelenmiştir.