Akademik Veri Yönetim Sistemi
Cinius Yayınları, İstanbul, 2018
ÖNSÖZ
Manyetizma
konusu bazı üniversitelerde lisans eğitiminde seçmeli ders olarak
okutulmaktadır. Ayrıca tüm üniversitelerdeki lisansüstü eğitimde ilgili alanda
verilen derslerle konular tamamen veya kısmen ilgilidir. Bunun yanında
özellikle çelik kullanan tüm endüstri dallarında çalışan teknik elemanları
yakından ilgilendirmektedir. Çünkü bu alanda yazılmış Türkçe kitap bu kapsamda
bulunmamaktadır. Bu sebepten manyetizma kitabı, lisans ve lisansüstü
öğrencilerinin, konu ile ilgili araştırma yapan araştırmacıların, ilgili
endüstrilerde çalışan teknik elemanların ve konuya ilgi duyan okuyucuların
yararlanabileceği ve destek alacağı bir kitaptır.
Manyetizma kitabını yaklaşık iki
yıla yakın bir süre içinde hazırlamış bulunuyorum. Kitabın yazılmasında 100’den
fazla kaynaktan yararlandım. Bu kaynaklar arasında ilgili konuda tüm dünyada
araştırmacıların ve öğrencilerin en yaygın kullandığı kitaplar bulunmaktadır.
Bu kitapların bazılarının yazarları ile birlikte yapmış olduğumuz araştırmalar
ve konu ile yapmış olduğum iki doktora tezim, doktora sonrası araştırmalarım da
kitapta yer almaktadır.
Kitapta tüm anlatımda, eşitliklerde,
şekillerde ve problemlerde herhangi bir karışıklığa yol açmamak için standart
birim sistemi (MKS) kullanılmıştır. Bu sayede kuramsal çalışan araştırmacılar
ile deney ve uygulama yapan araştırmacıların çalışmaları ve konuyu anlamaları
daha uyumlu olacaktır.
Kitabın yazımında Türkçe karşılığı
olan yabancı kelimelerin karşılıklarının kullanılmasına özen gösterilmiştir.
Karşılığı tam olarak bulunmayan yabancı kelimeler ve tanımlar için ise konuya
uygun net anlaşılır Türkçe kelimeler yer almıştır.
Kitap toplam olarak 14 bölümden
oluşmaktadır. İlk bölümde manyetizmada kullanılan birim sistemleri tanıtılarak
manyetizmada kullanılan kavramlar açıklanmıştır. 2. bölüm manyetik ölçmelerin
geniş bir incelemesidir. Bu bölümde manyetik alan ölçmeleri ve manyetik
devreler yer almıştır.
3, 4, 5 ve 6. bölümlerde
manyetizmanın çeşitleri fiziksel temellerine bağlı ayrıntılı olarak
verilmektedir. Bu bölümler okuyucuya manyetizmanın oluşumunu ve diamanyetizma,
paramanyetizma, ferromanyetizma, antiferromanyetizma ve ferrimanyetizma olan
çeşitlerini tanıtmaktadır.
7. ve 8. bölüm konu ile ilgili
araştırmacıların manyetik maddeler konusunda anlaşılması en çok istenen
konulardır. Bu konularda manyetik maddelerin sıcaklık, kuvvet manyetik alan ve
madde yapısı gibi fiziksel özelliklerden nasıl etkilendikleri anlatılmıştır.
9. bölüm ise manyetizmanın temelini
açıklayan, anlatan domain konusunu içermektedir. Domainleri anlamak
mıknatıslanmayı ve maddenin fiziksel etkilere davranışını anlamaktır.
10. ve 11. bölümler uygulamadaki
manyetik maddeleri, özelliklerini, çeşitlerini ve kullanım yerlerini
açıklamaktadır. Bu bölümlerde manyetik maddelerin hangi özelliklerine göre
bazen transformatör çekirdeklerinde bazen de sabit mıknatıs olarak
kullanabileceği yer almaktadır.
12. bölüm manyetik maddelerin en
önemli ve yaygın uygulaması olan kayıt ortamlarını anlatmaktadır. Manyetik
kayıtın gerçekleşmesi ve kullanılan manyetik ortamın özelliği bu bölümde
bulunmaktadır.
13. bölüm kuşkusuz çelik
endüstrisinde çok yaygın yer alan tahribatsız manyetik yöntemleri ayrıntılı
olarak açıklamaktadır. Burada en yaygın kullanılan yöntem olan girdap akımları
yöntemi anlaşılır, açık ve net olarak uygulamaları ile verilmektedir.
Son bölüm olan soğutma bölümü bu
sanayide çalışmakta olan ar-ge yapan teknik personelin istek ve teşvikleri ile
hazırlanmıştır. Günümüzde en çok araştırmanın yapıldığı alanlardan biri olan
manyetik soğutma, geleneksel soğutma sistemleri ile karşılaştırılmıştır. Daha
da önemlisi termoelektrik soğutma ve bu konudaki gelişmeler, manyetizma ve
termoelektrik konularının her ikisi de doktora araştırma konum olmasından
dolayı ayrıntıları ile yer almıştır.
Gösterilen titizliğe rağmen
kitabımın hazırlanmasında gözden kaçan eksiklik veya hataların giderilmesi
konusunda okuyucuların öneri, istek ve dilekleri kitabımın gelişimi yönünden
beni fazlasıyla memnun edecektir. Yaklaşık iki yıl gibi bir süre içinde otuz
yılı aşan mesleki deneyimimi kapsayan ve yaygın kullanılan çok sayıda yabancı
kitap ve içerikteki konularla ilgili araştırmalardan yararlanarak hazırladığım
bu kitabın, konu ile ilgili tüm öğrencilere, araştırmacılara, mühendislere ve
meslektaşlarıma faydalı ve yararlı kaynak kitap olacağını ümit ediyorum.
Prof. Dr. Dr. Naim
Derebaşı
Uludağ
Üniversitesi
Fizik
Bölümü
Ocak 2018