Akademik Veri Yönetim Sistemi
Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sa.61, ss.107-135, 2024 (Hakemli Dergi)
Erken ve Orta Bizans Dönemi kiliselerinde synthronon hakkında yapılan bu araştırma; litürjik bir kuruluş olan synthrononun bölgesel özelliklerini açıklamayı amaçlamıştır. Hıristiyanlığın yayılma süreciyle birlikte önem kazanarak erken dönemden itibaren öncül örnekleri bulunan synthronon, Bizans İmparatorluğu’nun sonuna kadar simgesel varlığını sürdürmüştür. Araştırma; Bizans mimarisinde Anadolu kiliselerinde bulunan örnekler üzerinden synthrononun bölgesel özelliklerinin belirlenmesi ve bölgesel farklılıkların karşılaştırmalı olarak tespit edilmesini konu edinmiştir. Araştırma, Anadolu’da tespit edilen synthronon örneklerini biçim ve işlev açısından değerlendirmektedir ve Anadolu synthronon tipolojisi üzerine yapılan kapsamlı ilk çalışmadır. Araştırma kapsamında; İ.S. 3. yüzyıldan 12. yüzyıla kadar olan süreçte synthrononla ilgili litürjik geleneklerin Hıristiyanlıkta yerleşmeye başladığı ilk dini kurallardan Geç Bizans Dönemi uygulamalarına kadarki değişim aktarılmaya çalışılmıştır. Geleneklerdeki değişimlerin mimariye doğrudan veya dolaylı olarak yansımaları da göz önünde bulundurulmuş ve araştırma kapsamına dahil edilerek konu hakkında detaylı bilgiler verilmiştir. Sonuç olarak synthrononun her açıdan litürjik geleneklerle şekillenen ve ihtiyaçlara göre değişen bir yapıya sahip olduğu görülmüştür.
This study on the synthronon in Early and Middle Byzantine churches aims to elucidate the regional characteristics of the synthronon as a liturgical element. The synthronon, which gained importance with the spread of Christianity and had pioneer examples from the early period, continued its symbolic existence until the end of the Byzantine Empire. The research focuses on the determination of the regional characteristics of the synthronon through the examples found in Anatolian churches in Byzantine architecture and the comparative determination of regional differences. The research evaluates the synthronon examples found in Anatolia in terms of form and function and is the first comprehensive study on Anatolian synthronon typology. Within the scope of the research; the change in the liturgical traditions related to the synthronon from the 3rd century A.D. to the 12th century A.D. from the first religious rules that began to be established in Christianity to the practices of the Late Byzantine Period was tried to be conveyed. The direct or indirect reflections of the changes in traditions on architecture were also taken into consideration and detailed information on the subject was included in the scope of the research. As a result, it has been seen that the synthronon has a structure that is shaped by liturgical traditions in every aspect and changes according to needs.