Bu araştırmanın amacı, 2010 ve 2023 yılları arasında Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinde kapsayıcı eğitim alanındaki doktora tezlerinin incelenmesidir. Doktora tezlerine yönelik veri seti, Ulusal Tez Merkezi veri tabanından 06.07.2023 ve 26.11.2023 tarihleri arasında arama ölçütlerine göre tarama yapılarak oluşturulmuştur. Bu araştırmadaki ölçütler, tezlerin kapsayıcı eğitim alanında olması, Ulusal Tez Merkezi’nde kayıtlı, yazarlar tarafından tezin erişimine izin verilmesidir. Bu ölçütleri karşılayan 16 adet doktora tezine incelenmek üzere yer verilmiştir. Veriler doküman incelemesi tekniğiyle toplanmıştır. Verilerin analizinde, betimsel içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Bu araştırmada doküman incelemesi ile doktora tezleri; üniversite, yıl, enstitü, konu, kullanılan yöntem/desen, katılımcı tipi, örneklem sayısı, veri toplama araçları, veri analiz teknikleri, üniversite türü değişkenleri ve tezlerde ulaşılan sonuçlar açısından incelenmiştir. Araştırmanın sonucunda, kapsayıcı eğitim ile ilişkili yapılmış doktora tezlerinin günümüze yaklaştıkça arttığı, eğitim bilimleri enstitüsünde kapsayıcı eğitimle ilgili daha fazla çalışma yapıldığı, kapsayıcı eğitim açısından beden eğitimi öğretmen eğitimi, okul öncesi öğretmenlerine kapsayıcı eğitim mesleki gelişim programı, okul öncesi kaynaştırma sınıf öğretmenlerine yapılan mesleki gelişim programı ve öğrencilerin aidiyet duyguları konularının yer aldığı tespit edilmiştir. Tezlerin örneklemini büyük oranda öğretmen ve öğrencilerin oluşturduğu, araştırma yaklaşımına göreyse en çok nitel ve karma yöntemin tercih edildiği, veri toplama araçlarında ölçek, görüşme formu, anket vb. veri toplama araçlarının kullanıldığı, içerik analizine ve verilerin değerlendirilmesinde istatistiksel analizin sıkça kullanıldığı, kapsayıcı eğitimle ilgili yazılan doktora tezlerinin tamamına yakının devlet üniversitelerinde yazıldığı saptanmıştır. Araştırmanın sonucunda teknoloji destekli aile temelli kapsayıcı eğitim uygulamalarının yapılabileceği, kapsayıcı eğitim yaklaşımlarının ülkelere göre karşılaştırma çalışmalarının yürütülebileceği, kapsayıcı eğitim ile ilgili paydaşların dahil edildiği müdahale programlarının uygulanabileceği önerilmektedir.
The purpose of this research is to examine doctoral theses in the field of inclusive education at the National Thesis Center of the Council of Higher Education between 2010 and 2023. The data set for doctoral theses was created by scanning the National Thesis Center database according to the search criteria between 06.07.2023 and 26.11.2023. The criteria in this research are that the theses should be in the field of inclusive education, registered in the National Thesis Center, and access to the thesis should be allowed by the authors. 16 doctoral theses that meet these criteria were included for review. Data were collected using the document review technique. Descriptive content analysis method was used to analyze the data. In this research, doctoral theses through document analysis; It was examined in terms of university, year, institute, subject, method/design used, participant type, number of samples, data collection tools, data analysis techniques, university type variables and the results obtained in the theses. As a result of the research, it is seen that the number of doctoral theses related to inclusive education increases as we get closer to the present day, more studies are carried out on inclusive education in the institute of educational sciences, in terms of inclusive education, physical education teacher training, inclusive education professional development program for preschool teachers, professional development for preschool inclusive class teachers. It has been determined that the program and students' sense of belonging are included. It has been determined that the program and students' sense of belonging are included. The sample of the theses is largely composed of teachers and students, according to the research approach, qualitative and mixed methods are mostly preferred, and data collection tools include scales, interview forms, surveys, etc. It was determined that data collection tools were used, statistical analysis was frequently used in content analysis and data evaluation, and almost all of the doctoral theses written on inclusive education were written at state universities. As a result of the research, it is suggested that technology-supported family-based inclusive education practices can be carried out, comparison studies of inclusive education approaches by country can be carried out, and intervention programs involving stakeholders related to inclusive education can be implemented.
