Türkiye Ulusal Politika Belgelerinde Kentsel Katı Atık (Belediye Atıkları) Yönetimi ve Atıktan Enerji Gündemi


DEDEOĞLU Y., Yonar T.

Kent Akademisi (Online), cilt.18, sa.1, ss.219-244, 2025 (TRDizin) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 18 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2025
  • Doi Numarası: 10.35674/kent.1492705
  • Dergi Adı: Kent Akademisi (Online)
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.219-244
  • Bursa Uludağ Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Kentsel katı atık yönetimi ve atıktan enerji politikaları, son dönemde çevresel sürdürülebilirlik açısından kritik bir öneme sahip olup, Dünya’da birçok ülkenin çevre politikalarının da gündemini oluşturmaktadır. Bu yayın, Türkiye’de kentsel katı atık yönetimi ile atık enerjisi politikalarının, ulusal düzeydeki çerçevesini ve stratejilerini ortaya koyarak, ulusal politika belgelerindeki yeri ve önemini analiz etmek, Ülkede yerel yönetimlerdeki mevcut durumu değerlendirerek, politikaların etkinliğini incelemek, elde edilecek bulgularla politikaların daha etkin uygulanmasını teşvik etmek üzere, geliştirilmesine ve iyileştirilmesine katkıda bulunarak, politika yapıcılar, araştırmacılar ve ilgili diğer paydaşlar için kaynak oluşturmayı amaçlamaktadır. Çalışmada; atık ve atıktan enerji kavramı üzerinde durulmuş, Türkiye’nin Ulusal Katkı Beyanı, Onikinci Kalkınma Planı başta olmak üzere, ilgili Bakanlıkların son dönemde hazırlamış oldukları strateji belgeleri ve eylem planlarında yer alan, politika, strateji, hedef ve eylemler detaylı olarak incelenmiş, bu alandaki politikaların mevzuatlara ne ölçüde yansımış olduğu ile yerel yönetim uygulamalarında ne ölçüde karşılık bulduğu değerlendirilmiştir. Sonuç olarak; kentsel katı atık yönetimi alanında, Türkiye'nin ulusal politika belge hedefleri ile mevzuatı oldukça iddialı ve yeterli görünmektedir. Ulusal belgelerde önemli derecede yer kaplayan bu politikaların, Yerel Yönetimlerde yeterince karşılık bulamadığı anlaşılmış, yerelde karşılaşılan temel sorunlar tartışılarak, çeşitli öneriler ve çözüm yolları sunulmaya çalışılmıştır. Türkiye'deki ulusal politika ve strateji belgeleri üzerinden atık yönetimi ve atıktan enerji politikalarının detaylı bir çizelgede incelenmesi, mevcut politika çerçevesini anlamamıza yardımcı olurken, aynı zamanda gelecekteki politika yönelimlerine de ışık tutarak, etkin bir şekilde uygulanması için yol gösterici olacaktır.
Municipal solid waste management and waste-to-energy have recently become crucial to environmental sustainability and are on the environmental policy agenda of many countries around the world. The aim of this study is to analyze Turkey's national framework and strategies for managing municipal solid waste and waste-to-energy policies and to explain their role and importance in national policy documents. In the study, the concept of waste and energy from waste was emphasized, the policies, strategies, targets and actions included in the strategy documents and action plans recently prepared by the relevant ministries, especially Turkey's National Contribution Declaration and the Twelfth Development Plan, were examined in detail and the policies in this field were reviewed. The extent to which they are reflected in local legislation and the extent to which they are reflected in local government practice were assessed. In conclusion, the objectives and legislation of Turkey's national policy document appear to be quite ambitious and sufficient. It was found that these policies, which have an important place in the national documents, have not been sufficiently reflected in the local governments and the main problems were discussed and various suggestions were made to increase the effectiveness of the existing policies. Examining waste management and waste to energy policies in a detailed diagram through national policy and strategy documents in Turkey will help us to understand the current policy framework, while also shedding light on future policy trends and providing guidelines for their effective implementation.