Akademik Veri Yönetim Sistemi
Mimar Kemaleddin Bey Sempozyumu: Cumhuriyetin Yüzyılında Türk Mimarlığı, Ankara, Türkiye, 27 - 29 Aralık 2023
Türkiye’nin dördüncü büyük şehri olan Bursa, kuruluşu milattan önceye dayanan, tarih boyunca pek çok kültür ve medeniyete ev sahipliği yapmış, köklü bir kenttir. Kentte yaşamış olan kültürler, kendi izlerini bırakmış ve kent dokusunun zenginleşmesini sağlamıştır. Cumhuriyet’in ilanından itibaren geçen yüz yıl içinde kent büyümüş ve gelişmiştir. Bursa, yirminci yüzyılın ikinci yarısından itibaren hem yoğun bir göç almış hem de hızlı bir endüstrileşme sürecine girmiştir. Doğu-batı aksı üzerinde kurulu olan kentin özellikle batıya doğru büyümesi, Nilüfer ilçesinde ve buradaki mevcut yerleşimlerde büyük değişiklikler meydana getirmiştir. Odunluk da bunlardan biridir. Odunluk, Cumhuriyet döneminin başında kent merkezinden uzakta, kırsal bir yerleşim alanıdır. Kentin batıya doğru genişlemesi Nilüfer ilçesinin gelişmesine yol açmış, bu da Odunluk bölgesindeki hem nüfus hem de yapılaşma yoğunluğunu arttırmıştır. Çalışmanın amacı, Odunluk bölgesindeki dönüşüm üzerinden 1923-2023 yılları arasındaki yüz yıllık süreçte, Türkiye’nin mimarlık ve şehircilik anlayışının irdelenmesidir. Çalışmanın hedefleri Odunluk bölgesinin idari, mimari ve kentsel açıdan geçirdiği dönüşümlerin ortaya konmasıdır. Çalışma kapsamında materyal olarak eski ve yeni haritalar, nüfus kayıtları, fotoğraflar ve uydu görüntüleri kullanılmıştır. Bunların karşılaştırılmasıyla Odunluk bölgesindeki yapılaşmanın yıllar içinde yoğunlaşması ve yayılması ortaya konmuş, bölgenin gelişimi incelenmiştir. Bunun yanı sıra eski ve yeni fotoğraflarla bölgedeki yaygın yapı tipinin zaman içindeki dönüşümü izlenmiştir. Çalışma sonucunda bölgenin yüz yıllık dönüşümü ve bu bağlamda Türk mimarlığının süreç içerisindeki değişimi ortaya konmuştur. Cumhuriyet’in kuruluşundan beri geçen yüz yıllık süreçte yaşanan gelişmeler, genç Cumhuriyet’in büyük kentlerinde kendini göstermiştir. Bursa da bunlardan biridir. Kentin gelişimi, batıdaki Nilüfer ilçesinde Odunluk gibi birçok alanın dönüşmesine yol açmıştır. Odunluk Cumhuriyet’in ilk yıllarında kırsal bir alanken Cumhuriyet’in yüzüncü yılına gelindiğinde kentin modern bir parçası olarak karşımıza çıkmaktadır. Yüz yıl öncesinde Odunluk, başlıca ekonomik faaliyeti tarım ve hayvancılık olan bir köyken 2023 itibariyle ticari, turistik, rekreatif, kültürel pek çok işleve sahip olan bir kentsel alan haline gelmiştir. Odunluk Köyü’nün tek katlı, kerpiç yapı tipi yerini Odunluk Mahallesi’nin yüksek katlı ticari yapılarına ve kapalı, rezidans tipi konutlarına bırakmıştır. 2023 yılında Odunluk, geçirdiği dönüşümlerle çok merkezli hale gelmiş olan Bursa’nın yenilenmiş, modern merkezlerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu bağlamda Türkiye Cumhuriyeti’nin geçirdiği yüz yıl içindeki dönüşüm, bölge üzerinden mekansal olarak okunmuştur.