Akademik Veri Yönetim Sistemi
8. ULUSLARARASI MÜZİK VE DANS KONGRESİ / BAKÜ, Baku, Azerbaycan, 1 - 03 Ekim 2021, ss.438-449
Özet
Hareket aracılığıyla, fiziksel, zihinsel ve duygusal boyutta eylemi üreten beden; mekan, zaman ve çevresel
faktörler düzeyinde kendi limitlerini oluşturur ve geliştirir. Gündelik yaşam içerisinde kullanılan harekete
yönelik tercihlerde insan, hareketi ve bedensel duruşu belirleyen temel etmenler çerçevesinde istemli ya da
istemsiz olarak hareketlerini eyleme ve eylemlerini de davranış şekillerine evriltir.
Ancak sahneye yönelik üretilen hareket bu denli doğal akış içerisinde spontan bir gelişim süreci izlemez. Bunun
için dansçı kendi bedenine ve eyleme yönelik, gerek üretim gerekse icra bakımından farkındalığa ulaşmalı ve bir
otokontrol geliştirmelidir. Karmaşık bir mikro-evren olan bedenin, hareketi oluşturan üretici unsurlara hâkim
olması gerekmektedir. Çünkü sahnede ifadeyi somutlaştıracak amaçlı eyleme ulaşmak için önce hareket
tasarımını gerçekleştirmelidir. Her hareketin içinde var olan hareketin üretici unsurları; beden
koordinasyonlarını, eylemlerin zaman ve dinamiklerini, eylemlerin oluşturduğu mekânsal biçimleri, bedenin
kendi içindeki ve diğer bedenler arasındaki ilişkilerini kapsar. Bu nedenle hareketleri tanımlayan biyomekanik
analizler önemlidir.
Bu bağlamda beden- hareket ilişkisini çözümlemek için analizler yapan, kuramsal veri ve sonuçlara bağlı olarak
methodlar geliştiren üç görüş; “Rudolf Von Laban”, “Valerie Preston-Dunlop” ile “Benesh” incelenecektir.
Bedenin hareketle olan efor ilişkisini çözümlemek adına, Rudolf Laban’ın dehası sonucunda ortaya çıkan
“Laban Hareket Analizi”ne, hareket edenin “ne” olduğu ve ne ile ilişkilendiğine yönelik yaklaşımı ile Valerie
Preston-Dunlop’un dans öğeleri sınıflandırmasına ve her türlü insan hareketinden ziyade dansçı bedenini ve
hareket sistemini analiz eden Joan ve Rudolf Benesh’in “Benesh Hareket Notasyonu”na değinilecektir.
Anahtar Kelimeler: Dans, Hareket, Rudolf Von Laban, Valerie Preston-Dunlop, Joan - Rudolf