Research Information System
“TÜRK DÜNYASINDA KADIN OLMAK” ULUSLARARASI KADIN ÇALIŞMALARI KONGRESİ, Bursa, Turkey, 5 - 06 December 2022, pp.25-26
Değerler,
insanları diğer canlı türlerinden ayıran temel özellikleri içinde barından; bireylerin
davranışlarını şekillendiren inançlarının bütünüdür. Bireyleri ya da toplumları
tanımlamak, zaman içerisindeki değişimlerini takip etmek, tutum ve
davranışların arkasındaki temel güdüleri açıklamak için değerler
kullanılmaktadır. Bireyler her değere aynı derecede önem vermemektedir.
Bireyler önceliklerine göre değerlere önem vererek değerleri önem sırasına
koymakta ve böylece kendi bireysel değerlerini oluşturmaktadır. Bireylerin değerlerinin
incelenmesi hem sahip oldukları tutum ve davranışlarının anlaşılmasına hem de gelecekte
nasıl davranışlar sergileyebileceklerinin öngörülmesine imkân tanımaktadır.
Okul öncesi dönem ise bireylerin yaşamlarında birçok olgunun temelinin atıldığı
bir zaman dilimidir. Bu yıllarda kazanılan davranışların önemli bir kısmı,
yetişkin bir birey olunduğunda alışkanlık, tutum, inanç ve değer kalıplarını
biçimlendirmektedir. Her bireyin yaşamına rehberlik eden değerleri
bulunmaktadır ve çocuklar ilk sosyal çevrelerini oluşturan ebeveynlerinin benimsediği;
yaşamlarına ve davranışlarına rehberlik eden değerlerini gözlemlemekte, bu değerlerle
yetiştirilmeye çalışılmaktadır. Değerler, bireylerin yaşamlarına yön vermesinin
yanında dünya görüşlerinin belirlenmesi ve davranışların şekillenmesi açısından
da önemli görülmektedir. Ayrıca değerlerin incelenmesi bireylerin ve
kültürlerin anlaşılmasında temel öneme sahiptir. Değerlerin bu önemli yapısı
göz önüne alınarak yürütülen bu araştırmada okul öncesi dönem çocuğu olan
kadınların bireysel değerlerinin çeşitli değişkenler açısından değişiklik
gösterip göstermediğini belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda okul öncesi
dönem çocuğu olan kadınların bireysel değerlerinin, yaş, eğitim düzeyi, çalışma
durumu, algılanan sosyoekonomik düzey, aile birliği ve çocuklarının cinsiyeti
değişkenlerine göre farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir. Örneklemini
2020-2021 eğitim öğretim yılı İstanbul ili Tuzla ve Pendik ilçelerinde okul
öncesi eğitimi alan 384 çocuğun annesinin oluşturduğu araştırmada, veri toplama
aracı olarak “Kişisel Bilgi Formu” ve “Bireysel Değerler Envanteri”
kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; kadınların yaş değişkeninin bireysel
değerlerin “disiplin ve sorumluluk” alt boyutunda, eğitim düzeylerinin
“disiplin ve sorumluluk” ile “paylaşım ve saygı” alt boyutunda, çalışma
durumlarının “disiplin ve sorumluluk” alt boyutunda; aile birliğinin “saygı ve
doğruluk” alt boyutunda, algılanan sosyoekonomik düzeyin ise “paylaşım ve
saygı” alt boyutunda anlamlı farklılıklara neden olduğu belirlenmiştir. Ayrıca kadınların
bireysel değerlerinin çocuklarının cinsiyetine göre değişmediği görülmüştür. Araştırma
sonucunda elde edilen bulgular literatür ışığında tartışılarak çeşitli
önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler:
Kadın değerleri, bireysel değerler, okul öncesi çocukları