Bursa şehrindeki Nilüfer ilçesinde epifitik likenlerin hava kalitesine karşı verdiği fizyolojik tepkiler


Creative Commons License

Oran S., Öztürk Ş., Güvenç Ş., Özcan V. E.

BIOLOGICAL DIVERSITY AND CONSERVATION, cilt.15, sa.3, ss.294-302, 2022 (Hakemli Dergi)

Özet

Bu çalışmada, Atmosferik kirleticilerden uzak kırsal bir alan olan Uludağ Milli Parkı'ndaki Kirazlıyayla mevkiinde belirlenen bölgeden likenlerle kaplı Uludağ Göknarı (Abies nordmanniana subsp. bornmulleriana Mattf.) dalları, Bursa'nın merkez ilçesi Nilüfer'de kirleticilere daha açık bir alana yerleştirilmiştir. Epifitik liken türlerinin (Hypogymnia physodes (L.) Nyl., Parmelia sulcata Taylor ve Pseudevernia furfuracea (L.) Zopf) fotosentetik pigment içerikleri üçer aylık aralıklarla ölçülmüştür. Daha sonra bir yıllık pigment değişim oranları ve mevsimsel kirleticilere maruz kalma istatistiksel olarak değerlendirilmiştir. Klorofil bozulması, kontrole kıyasla H. physodes numunelerinde kış aylarında artmış, yaz aylarında ise azalmıştır. P. furfuracea örnekleri için kışın azalırken yazın artmıştır. P. sulcata'da, kontrol ve nakledilen numunelerde ölçülen değerler arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Klorofil bozunması, uzun transplantasyon süresi olan kontrol örneklerine kıyasla P. furfuracea için önemli ölçüde artmış ve P. sulcata için ise azalmıştır. Klorofil a miktarı, H. physodes ve P. sulcata için transplantasyon süresinin uzaması nedeniyle kontrol örneklerine göre önemli ölçüde azalırken, P. furfuracea'daki değişim önemli değildir. Transplantasyon süresinin uzaması nedeniyle her üç liken türünde de klorofil b ve karotenoid içeriği önemli ölçüde azalmıştır.

Anahtar kelimeler: Bursa, klorofil içeriği, fotosentetik pigment, epifitik likenler