Akademik Veri Yönetim Sistemi
Şehir Değerlerini Tanıyor IV Şair Şeyhî Sempozyumu, Kütahya, Türkiye, 3 - 04 Mayıs 2025, (Tam Metin Bildiri)
İslam sanatları; kâğıt, taş, ahşap ve diğer birçok unsurlar üzerindeki nakış tekniklerine göre biçimler alan fakat temelde müşterek bir membadan neşet eden sanatlar bütünüdür. Konu çerçevesi, öğrenim ve uygulama metotları, estetik ölçütleri ile kendi evrenini inşa eden bu sanatlar, İslam dininin düşünce ve yaşayışı ekseninde yüzyıllarca varlık göstermiştir. Her varlık sahasında olduğu gibi tarihi süreçte de çeşitli gelişme merhaleleri, değişim emareleri göstermiş bu sanatlar her zaman belli bir merkez etrafında bu ilerlemeyi sürdürmüş, bünyesindeki katı ölçülülük ile gayeli bir oluş halini devam ettirmiştir. Bununla birlikte modernitenin geç etkileri yanında post modernin tesirli süreci İslam sanatlarında, özellikle günümüzde kendini göstermeye başlamıştır. Bu etkilerin tarihi süreçte hususiyetle korunan ve esası teşkil eden noktalarda dahi (hat sanatındaki okunurluk ve mesaj vazifesi gibi) değişmelere yol açması hem tartışmalı hem de belli yönlerden yıkıcı olabilecek sonuçlar doğurmaktadır. İslam sanatlarında bu minvaldeki hareketlerin özsel olarak bir kimlik buhranı meydana getirdiği ve bu meyandaki gelişmelerin varoluşsal sorunları da tetiklediği muhakkaktır. Şeyhî’nin Harnâmesinde bir eşeğin, dünyevi bir zaviyeden kendi varoluşundan üstün gördüğü bir başka varlık sahası adına vazgeçme girişiminin sonuçları anlatılırken bu hicvediş, İslam sanatlarının bugün vazgeçtiklerine dair bir teville süregidenin eleştirisi için bir mesnet oluşturmaktadır. Eşeğin dışına çıkamadığı varlık sahası bir yana kulak ve kuyruğundan da olması gibi İslam sanatlarının kaynaklarından ve estetik değerlerinden yenilik adına kopuşu, onu resim ve grafik sanatlar içinde eriyip yok olacak bir konuma sürüklemektedir. Bu çalışma, Harnâme’nin anlam dünyası ve remizlerini İslam sanatlarının aktüeline dair bir eleştiri biçimi olarak kullanarak İslam sanatları sahasında henüz çok geniş olmayan eleştiri literatürüne bir katkı yapmayı amaçlamaktadır.