17. TIBBİ BİYOLOJİ VE GENETİK KONGRESİ, İstanbul, Türkiye, 28 - 31 Ekim 2021
Glioblastomada
Temozolomid Tedavisine Bağlı Olarak Kanser Hücrelerinde Gelişen Yaşlanma
Sürecinde Olea europaea Yaprak Özütünün Koruyucu Etkisi
Gliobastoma
(GB) oldukça agresif seyreden bir beyin tümörüdür ve GB tedavisinde kullanılan Temozolomid
(TMZ), hücre ölümü ile birlikte yaşlanma sürecini de tetiklemektedir. Kanser
tedavisi sonucunda yaşlanan tümör hücrelerinin, yaşlanmayla ilişkili salgı
fenotipi (SASP) yoluyla tümör hücrelerinin nüksüne neden olduğu belirlenmiştir.
Mevcut çalışmada Olea europaea yaprak ekstraktının (OLE), GB
hücrelerinde TMZ'nin neden olduğu yaşlanma ve SASP üzerindeki olası etkilerinin
araştırılması amaçlanmaktadır. Bu kapsamda T98G hücrelerinde OLE, TMZ ve
OLE+TMZ'nin tümör agresifliğine etkileri Colonogenic Assay Kit kullanılarak koloni
oluşumu analizi ile, hücre yaşlanması üzerindeki olası etkileri Senescence
β-Galactosidase Staining Kit kullanılarak, SASP biyobelirteçleri (IL-6,
NF-κB1ve MMP-9) gen ekspresyon seviyelerine etkileri RT-PCR yöntemi ile
gerçekleştirilmiştir. Bulgular doğrultusunda kontrol hücrelerine kıyasla
OLE’nin daha düşük yaşlanma oranı gösterdiği ancak TMZ’nin kontrol ve OLE ile
muamele edilen hücrelere kıyasla daha yüksek yaşlanma oranına sahip olduğu
gösterildi (p<0.0001). OLE+TMZ kombinasyonu ile tedavi edilen hücrelerde
yalnızca TMZ ile muamele edilen hücrelere göre daha düşük sayıda yaşlanan
hücreleri içerdiği tespit edildi (p<0.0001). OLE, OLE+TMZ'nin kontrole göre
koloni sayısını azalttarak tümörün agresifliğini baskıladığı gözlendi
(p<0,001). OLE + TMZ kombinasyonu ile tedavisinin SASP ile ilişkili IL-6,
NF-κB1 ve MMP-9 genlerinin ekspresyon seviyelerini azalttığı belirlendi
(sırasıyla p = 0,013, p = 0,0009, p <0,001).
Mevcut çalışmanın bulguları ile OLE'nin GB hücrelerinde tümör
agresifliğini ve hücresel yaşlanmayı baskıladığını, OLE+TMZ tedavisinin TMZ’nin
neden olduğu hücresel yaşlanmayı azalttığı gösterildi. OLE'nin GB tedavisinde
ilaç olarak kullanılabilme potansiyelinin in-vivo analizlerle araştırılması ve
doğrulanması gerekmekle birlikte, mevcut bulgular kanser tedavisinde kullanılan
kemoterapi ajanlarının zararlı etkilerini azaltıcı yönündeki potansiyali ile
daha ileri analizlerde ilaç araştırmalarının gerçekleştirilmesine katkı
sağlayabileceğeni göstermektedir.