Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi (Online), cilt.39, sa.1, ss.81-92, 2025 (Hakemli Dergi)
Toprakların sürdürülebilir bir şekilde kullanılması ve korunması gıda güvencesi için kritik öneme sahiptir. Tarım alanlarının niteliğini yitirmesinin engellenerek korunması, geliştirilmesi ve arazi kullanım planlaması yapılarak planlı bir kullanım sağlanması tarım alanlarının sürdürülebilirliğinin sağlanması açısından gereklidir. 5403 Sayılı Toprak Koruma Kanunu ile tarım arazilerinin korunmasına yönelik olumlu bir politika izlemiş olsa da, riskler de barındırmaktadır. Büyükova Koruma Alanı içinde yapılan izinlendirmeler, sanayi ve kentleşme baskısı ve kontrolsüz yapılaşma toprak kaynakları üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir. Tarım alanlarında bitkisel üretim dışında hayvancılık, tarımsal ürünlerin muhafazası, sera gibi tarımsal yapılar için yer ihtiyacı yanında ulaşım faaliyetleri ve madencilik gibi faaliyetler için de yer ihtiyacı talepleri olabilmektedir. Bu çalışmada, Bursa ilinin 2018 ile 2022 yılları arasında tarım arazileri için yapılan tarımsal yapı ve tarım dışı kullanım taleplerinin değerlendirmesi yapılmıştır. Veriler, Bursa İl Tarım ve Orman Müdürlüğü'ne yapılan resmi başvuruların kayıtlarından derlenmiştir. Başvurular kullanım amacına göre tarımsal yapılar ve tarım dışı yapılar olarak gruplara ayrılmış, büyükova koruma alanı içinde ve dışında izin verilen başvurular ayrı ayrı değerlendirilerek veriler yorumlanmış ve tablolara işlenmiştir. Bu kapsamda tarımsal yapı talepleri en çok başvuru yapılan talebe göre soğuk hava depoları, hayvancılık işletmeleri, tarımsal depolar ve diğer tarımsal yapı başvuruları olmak üzere 4 farklı sınıfta değerlendirilmiştir. Tarım dışı yapılan başvurular ise tek sınıf altında değerlendirilmiştir. Tarımsal yapı ve tarım dışı kullanımların yıllara göre başvuru sayıları, başvuru alanları, uygun görülen talep sayıları, bu taleplerin büyükova koruma alanında veya büyük ova koruma alanı dışında olma durumuna göre değerlendirmesi yapılmıştır.
Türkiye's soils are the cornerstone of its agricultural sector, and the sustainable use and protection of these soils is critical to the country's food security and economic development. It is very important to protect and develop agricultural areas by preventing them from losing their quality and to ensure planned use by land use planning to ensure the sustainability of agricultural areas. Although it has followed a positive policy towards the protection of agricultural lands with the Soil Protection Law No. 5403, it also carries risks. Permissions made within the Büyükova Protected Area, industrial and urbanization pressure and uncontrolled construction may cause negative effects on soil resources. Apart from crop production in agricultural areas, there is a need for agricultural buildings and non-agricultural uses in order to meet activities such as livestock breeding, preservation of agricultural products, greenhouses, etc., as well as activities such as settlement needs, transportation activities and mining activities.This study was conducted within the scope of the "Soil Conservation and Land Use Law No. 5403" to evaluate the changes in the demand for agricultural lands, agricultural buildings and non-agricultural purposes between 2018 and 2022 in Bursa province. The data was compiled from the records of official applications made to Bursa Provincial Directorate of Agriculture and Forestry. The applications were divided into groups as agricultural buildings and non-agricultural buildings according to the purpose of use, and the applications allowed within and outside the Büyükova conservation area were evaluated separately, the data were interpreted and entered into tables. In this context, agricultural building requests were evaluated in 4 different classes, including cold storages, livestock enterprises, agricultural warehouses and other agricultural building applications, according to the most applied demand. Non-agricultural applications were evaluated under a single class. The number of applications for agricultural buildings and nonagricultural uses by year, application areas, the number of requests deemed appropriate, and whether these requests are in the Büyükova protection area or outside the Great Plain protection area were evaluated