Akademik Veri Yönetim Sistemi
Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi (Online), sa.12, ss.1146-1169, 2023 (Hakemli Dergi)
Bu araştırmanın amacı, okuma kaygısı ve hatalarının okuduğunu anlama başarımı üzerindeki
yordayıcı ve açıklayıcı etkilerini ortaya koymak ve okuma kaygısı ile okuduğunu anlama
başarımı arasındaki olası ilişkide okuma hatalarının aracı rolünü incelemektir. Araştırmada,
yordayıcı korelasyonel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmaya Türkiye’nin
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde bulunun bir il merkezindeki devlet okulunun ve Marmara
Bölgesi’nde bulunan bir il merkezindeki özel okulun 5. sınıfında öğrenim gören 207 kişi
katılmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında “Okuma Kaygısı Ölçeği”, “Okuma Hatalarını
Belirleme Formu” ve “Okuduğunu Anlama Testi”nden yararlanılmıştır. Elde edilen verilerin
çözümlenmesinde değişkenlerin gizil olması ve değişkenlerdeki hatanın belirlenmesine
olanak sağlaması nedeniyle yapısal eşitlik modellemesi kullanılmıştır. Araştırmada okuma
kaygısı, okuma hataları ve okuduğunu anlama başarımı arasında anlamlı ilişkiler olduğu;
okuma kaygısının okuma hatalarını pozitif yönde, okuduğunu anlama başarımını ise olumsuz
yönde anlamlı düzeyde yordadığı bulgularına ulaşılmıştır. Araştırmadan elde edilen diğer bir
bulgu ise okuma hatalarının okuduğunu anlama başarımını olumsuz yönde anlamlı düzeyde
yordadığı ve okuma kaygısı ile okuduğunu anlama başarımı arasındaki ilişkide kısmi aracı rol
oynadığı yönündedir. Bu bulgular, test edilen kuramsal modele ilişkin oluşturulan
hipotezlerin tamamının doğrulandığını göstermektedir. Bu bağlamda okuma kaygısının
öğrencileri okuma hataları yapmaya ittiği, daha yüksek okuma kaygısına sahip ve daha çok
okuma hatası yapan öğrencilerin okuduğunu anlama başarımlarının daha düşük olduğu
sonucuna ulaşılmıştır.
The aim of this study is to elucidate the explanatory roles of reading anxiety in relation to
reading comprehension performance, while also uncovering the mediating role of reading Ozan İPEK & Onur DÖLEK 1147
Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi
Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi
The Journal of International Turkish Language & Literature Research
Sayı 12/ Eylül 2023
mistakes. The study employs an explanatory correlational research method. It involves a total
of 207 fifth-grade students from both a public school in a city center located in the
Southeastern Anatolia Region of Turkey and a private school in a city center located in the
Marmara Region of Turkey. Data collection utilized the “Reading Anxiety Scale,” “Reading
Mistakes Identification Form,” and “Reading Comprehension Test.” Structural equation
modeling was employed to analyze the data, given that the variables involved were latent,
and the presence of error in the variables could be determined. The study revealed significant
relationships between reading anxiety, reading mistakes, and reading comprehension
achievement. Specifically, it was observed that reading anxiety positively predicted reading
mistakes and significantly negatively predicted reading comprehension performance. Another
key finding from the study indicates that reading mistakes have a significant and negative
predictive effect on reading comprehension performance, thus playing a partial mediating
role in the relationship between reading anxiety and reading comprehension performance.
These results confirm all the hypotheses outlined in the tested theoretical model.
Consequently, it can be concluded that reading anxiety contributes to an increase in reading
mistakes, and students experiencing higher levels of reading anxiety and committing more
reading errors tend to exhibit lower reading comprehension performance.