Research Information System
Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, vol.4, no.8, pp.139-158, 2020 (Peer-Reviewed Journal)
Değerler, bireyi belirli amaçlar doğrultusunda harekete geçiren soyut düşünce ve davranış temsilleridir. Her birey ve toplumun kendi değer öncelikleri vardır (Temel Değerler Kuramı; Schwartz, 2006). Ebeveynler değerleri çocuklarına aktararak toplumsal değişimi ya da sürekliliği sağlar. Değerlerin kuşaklar arası aktarımının belirli koşullara bağlı biçimde gerçekleştiği hipotezini sınamak üzerine yürütülen bu nitel çalışma, gelişmiş bir ülkede çoklu dezavantaj koşullarında büyüyen bir çocuğun yaşamını ayrıntılı biçimde yansıtan belirgin bir örnek olması özelliği ile seçilen Toni Morrison’un “En Mavi Göz” romanını ele almaktadır. Bu tematik incelemenin kuramsal ve kavramsal temelleri ise; Schwartz’ın on temel değeri, Kağıtçıbaşı’nın çocuğa verilen değeri ele aldığı çalışmaları ve kuşaklar arası aktarımının çocuğun sosyo-kültürel ekolojisini oluşturan ekonomik ve demografik koşullar ile bağlantılı biçimde açıklandığı “seçici süreğenlik” hipotezine dayanmaktadır. Bulgular, beklenen biçimde, kültürel azınlık gruptan bir ailenin düşük sosyoekonomik konum ve olumsuz sosyo-demografik özelliklerine bağlı olarak, muhafazacılık değerlerini öncelikli olarak benimseyip aktardıkları görülmüştür. Bulgular, ailelerin kültürel arka planı ve yaşam tarzının değer aktarıma etkilerini ele alan Kağıtçıbaşı’nın Aile Değişim Modeli temelinde tartışılacaktır.