BALKANLARDA ARNAVUTÇA MEVLİT İCRASININ MAKAM KULLANIMI BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ: “KUZEY MAKEDONYA-GOSTİVAR ALAN ARAŞTIRMASI ÖRNEĞİ


Creative Commons License

Arslan C.

Etnomüzikoloji Dergisi, cilt.6, sa.1, ss.27-42, 2023 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 6 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2023
  • Dergi Adı: Etnomüzikoloji Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Asos İndeks
  • Sayfa Sayıları: ss.27-42
  • Bursa Uludağ Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Edebi bir tür olan mevlit, hem ezgilendirilerek sunulması hem de çeşitli ritüellerin parçası yahut bazen başlı başına bir ritüel olarak icra edilmesi sebebiyle hem müzik teorisi hem de etnomüzikolojinin inceleme sahasında bulunan bir tür olarak karşımıza çıkmaktadır. Yapılan çalışmada Kuzey Makedonya’da gerçekleştirilen müzik merkezli bir alan araştırmasında kayda alınan Arnavutça mevlit icrası, makam kullanımı bağlamında İstanbul merkezli mevlit icra geleneğinin önemli örneklerinden Aziz Bahriyeli’nin icrasıyla karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Saba makamının işlendiği bu icraların perde kullanımları frekans bazında değerlendirilmiş, buradan resitatif ve doğaçlama sayılabilecek bu tür üzerinde iki coğrafyada makama yaklaşım noktasındaki benzerlikler ve farklılıklar ortaya konmaya çalışılmıştır

Mevlit, which is a literary genre, appears as a genre in the field of study of both music theory and ethnomusicology, because it is presented with melodies and is performed as a part of various rituals or sometimes as a ritual on its own. In the study, the Albanian mevlit performance, recorded in a music-centered field study carried out in North Macedonia, was evaluated in comparison with the performance of Aziz Bahriyeli, one of the important examples of the Istanbul-based mevlit performance tradition, in the context of the use of maqam. The fret use of these performances in which the Saba maqam is performed has been evaluated on the basis of frequency, and the similarities and differences in the approach to maqam in two geographies have been tried to be revealed on this type, which can be considered as recitative and improvisation.