KONUT YENİDEN ÜRETİMİNDE KULLANICI DEVAMLILIĞI İÇİN YEREL ÖZELLİKLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ; BURSA HÜRRİYET MAHALLESİ ÖRNEĞİ


Creative Commons License

Ersoy S., Taş N., Taş M.

Mimarlık ve Kent Araştırmaları Konferansı 2021, İstanbul, Türkiye, 15 Ekim 2021, ss.39

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.39
  • Bursa Uludağ Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

ÖZET Kentlerin, tarihsel süreç içinde savaş, göç, afet ve teknolojik gelişmeler gibi çeşitli etkiler altında değiştiği gözlenmektedir. Bugün ise neredeyse tüm kentler küreselleşme etkileri altında değişerek, bazı kentler göç alırken bazı kentler göç vermektedir. Göç alan kentlerde nüfusun artmasıyla birlikte formal ve informal yeni yapılaşmalar oluşmaktadır, aynı zamanda da kent içinde yer değiştirmeler gözlenmektedir. Bu süreçte, zamanla bazı mahallelerde çöküntü bölgeler meydana gelmektedir. Bu mahallelerde hem yaşam kalitesinin iyileştirilmesi, hem de yerin ve yerelliğin devamlılığı için konut yeniden üretimi gereklidir. Bu şekilde mimari yolla, kentsel sürdürülebilir gelişme desteklenebilir. Kentsel sürdürülebilir gelişmenin yereldeki odağını mahalleler oluşturmaktadır. Yerelliğin en küçük birimi kabul edilen mahalle ölçeği, hem kentli birey hem de kentsel mekân arasında ilişki kurmaktadır. Mahalleler bireyin günlük yaşam ihtiyaçlarını karşılarken, aynı zamanda kentsel karakterin oluşmasında da önemli rol oynar. Birey, mekân ve ikisi arasında kurulan ilişkiye bağlı olarak her mahallenin kendi yerel özellikleri oluşur. Bazı mahallelerde komşuluk, aidiyet, yer hissi ve yere bağlılık gibi sosyal bağların diğerlerine göre daha fazla oluştuğu gözlemlenir. Konut yeniden üretiminde yerelliğin devam etmesi için hem mevcut kullanıcının, hem de fiziksel çevredeki bazı özelliklerin devamlılığı sağlanması gerekmektedir. Bu bağlamdan yola çıkarak çalışmanın konusu; göç etkisi altında oluşan bir mahallede alan çalışması yaparak konut yeniden üretimi halinde mevcut kullanıcının devamlılığın sağlanmasına yönelik yerele özgün sonuçları tespit etmektir. Mahalle ölçeğinde yoğunluk, ulaşım, karma kullanım, yeşil alan ve sosyal donatıların özellikleri, konut yakın çevresinde ise konut-konut, konut-parsel ve parsel-sokak ilişkilerinde oluşan kullanım tercihleri, öncelikleri ve ihtiyaçlarının belirlenmesi hedeflenmektedir. Alan çalışması için Türkiye’nin nüfus bakımından dördüncü büyük kenti olan Bursa’da yer alan Hürriyet Mahallesi seçilmiştir. Bursa kenti, tarihsel geçmişi, coğrafi potansiyeli ve sanayileşme bakımından istihdam yaratması nedeniyle gelişmekte ve göç almaktadır. Hürriyet mahallesi, 1950’li yıllardan itibaren aldığı göçlere, hemşerilik ve akrabalık yoluyla yeni göçlerin de eklenmesi ile oluşan az katlı yapılaşmanın olduğu ve parsel bazında konut arzın karşılandığı mahallelerinden birisidir. Bu zamana kadarki süreçte genel karakterini koruduğu söylenebilir. Bu nedenle Hürriyet Mahallesi, yerel kullanıcısı ve mahalle özellikleri bakımından araştırma konusuna uygun bulunmuştur. Bu çalışmanın amacı bağlılığın ve sosyal özelliklerinin güçlü olduğu gözlemlenen Hürriyet mahallesinde konutların yeniden üretilmesi halinde, yerel kullanıcıların önceliklerini ve ihtiyaçların ortaya çıkarılmasını sağlamak için alan çalışması yaparak yerel potansiyelin değerlendirilmesine yönelik sonuçlar üretmektir. ANAHTAR SÖZCÜKLER: Konut yeniden üretimi, Yerellik, Mahalle, Aidiyet, Yere bağlılık