Akademik Veri Yönetim Sistemi
Liderlik: Kuram-Araştırma-Uygulama, Kürşat Yılmaz, Editör, Pegem A Yayıncılık, Ankara, ss.1-6, 2020
Liderlik, eğitim, psikoloji, sosyoloji, siyaset ve
yönetim bilimi gibi çeşitli sosyal bilimlerin ortak inceleme konularından biri olmasına karşılık, liderliğin
ne olduğu ve neyi ifade ettiğine dair sosyal bilimciler
arasında ortak bir uzlaşı oluşmamıştır. Özge bir ifadeyle liderlik, farklı bakış açılarından yaklaşıldığında,
farklı biçimlerde incelenen, tanımlanabilen, ortaya çıkan ve görünen muğlak, müphem, çelişkili ve karmaşık
bir olgu ve kavramdır. Liderlik, birçok disiplinin dikkatini çekmiş, üzerinde oldukça kafa yorulmuş, idarî
olduğu kadar psikolojik, sosyolojik, politik, askerî,
felsefî ve tarihî açılardan da ele alınıp incelenmiştir.
Barnard (1948) “Organization and Management” başlıklı klasik kitabında liderlik çalışmalarını ağır bir dille
eleştirmiş; liderlikle ilgili yapılan çalışmaların büyük
çoğunluğunun “safsata” ve “dogmatik” fikirlerden ibaret olduğunu ileri sürmüştür. Bir liderlik düşünür olan
Burns’e (1978) göre ise liderlik yeryüzünün en az anlaşılmış kavramıdır. Diğer taraftan Bennis (1989) liderliği inceleme ve araştırmanın diğer doğal bilimlerdeki
araştırma konuları gibi kolay olmadığını, liderliğin
meydana geldiği, göründüğü sosyal dünyanın karmaşık, anlam yüklü olduğu ifade etmiştir. Bu eleştirinin
bugün bile güncelliğini koruduğunu söylemek yanlış
ve abartı olmaz. Özge bir ifadeyle bir lider olabilme
ve liderlik sürecinin karmaşıklığına dair bu ve benzeri tartışmaların ileride de devam edeceği kesindir.
Aslına bakılırsa liderlik çalışmalarında temel problem
araştırmaların azlığıyla ilgili değil, liderliğin esasına
dair temel hususlar, ilkeler ve bileşenler üzerine uzlaşının az olmamasıdır. Kavramın temelleri konusunda
bir uzlaşı olmaması, liderlik araştırmacı ve okuyucusunun, liderliği araştırma, anlama ve anlamlandırma
hususunda dikkatli olması gereğini hatırlatmakta bir
uyarı niteliğindedir.