Türk Dünyası Birliği (Turan) Algısı Üzerine Bir Araştırma


Creative Commons License

Gürses F., Çiçek A.

ULUSLARARASI KATILIMLI TÜRK DÜNYASI STRATEJİK ARAŞTIRMALAR KONGRESİ, Ankara, Türkiye, 16 - 18 Mayıs 2025, ss.653-665, (Tam Metin Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.653-665
  • Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
  • Bursa Uludağ Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışma, Türkiye’de yaşayan yetişkin bireylerin Türk Dünyası Birliği (Turan) idealine yönelik algılarını nicel yöntemlerle incelemeyi amaçlamaktadır. Tarihsel kökleri derin olan ve kültürel, siyasi ve jeopolitik boyutları bulunan Turan fikri, özellikle 19. yüzyıl sonrasında Türk dünyasının bütüncül şekilde düşünülmesinde önemli bir ideolojik dayanak olarak ortaya çıkmıştır. Ancak bu idealin toplum tarafından nasıl algılandığı akademik yazında sınırlı düzeyde ele alınmıştır. Bu doğrultuda araştırma, betimsel tarama modeli kullanılarak Google Formlar aracılığıyla 314 katılımcıya ulaşan bir anket çalışmasına dayanmaktadır.

Bulgular, Türk Dünyası Birliği’nin toplum nezdinde güçlü ve olumlu bir karşılığa sahip olduğunu göstermektedir. Katılımcıların büyük bölümü Türkiye’yi bir “Türk Dünyası Ülkesi” olarak tanımlamakta ve uluslararası konumunu “Türk dünyasının lider ülkesi” şeklinde değerlendirmektedir. Türk Dünyası Birliği kavramı katılımcılar tarafından daha çok ortak politika ve iş birliği alanlarının geliştirilmesi, siyasi birlik ideali ve kültürel-tarihi bağların güçlendirilmesi şeklinde algılanmaktadır. Birliği destekleyen temel unsurlar ortak dil, kültür ve tarih iken; en önemli engeller küresel güçlerin olası müdahaleleri, Türk devletleri arasındaki farklı siyasi rejimler ve kurumsal iş birliği eksikliği olarak öne çıkmaktadır.

Katılımcıların büyük çoğunluğu Türkiye için en ideal uluslararası birlik yapısını “Türk Dünyası Birliği” olarak görmektedir. Ayrıca Turan coğrafyası katılımcıların zihninde geniş bir Türkistan bölgesi olarak şekillenmektedir. Açık uçlu soruda en çok “Turan” kelimesi çağrışım yapmış; bunu “Kızıl Elma”, “Birlik” ve “Güç” gibi kavramlar takip etmiştir. Bu sonuçlar, Turan idealinin toplumsal düzeyde güçlü bir kültürel ve siyasal anlam taşıdığını ortaya koymaktadır.