Türkiye'de Gelişim Psikolojisinin dünü, bugünü ve geleceğine dair bir değerlendirme


Öztürk A.

Cumhuriyet'in 100. yılına armağan sosyal ve beşeri bilimler: Psikoloji, Bayar Yusuf, Editör, Necmettin Erbakan Üniversitesi Yayınları, Konya, ss.379-404, 2023

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Mesleki Kitap
  • Basım Tarihi: 2023
  • Yayınevi: Necmettin Erbakan Üniversitesi Yayınları
  • Basıldığı Şehir: Konya
  • Sayfa Sayıları: ss.379-404
  • Editörler: Bayar Yusuf, Editör
  • Bursa Uludağ Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

“Gelişim Psikolojisi”, insan gelişiminin karmaşıklaşan işlevlerinin doğasını ve gelişimin meydana geldiği farklı düzeylerden bağlamların katkısını bilimsel yöntem ve yaklaşımlarla araştıran bir bilim alanıdır. Öncül çalışmalar gelişimi çocukla sınırlandırmış, en hızlı değişimin olduğu çocukluk dönemine odaklanmış fakat akabinde doğumdan ölüme değin ve yaşam boyu bir gelişimsel bakış açısı ile ele almıştır. Gelişim bilimciler ise benimsedikleri bütüncül ve etkileşimli inceleme yaklaşımları ve organizmik, sosyal ve kültürel düzeylerden açıklamalarla alana ek ve birleştirici analiz ve açıklama boyutları katmaktadır. Günümüzde dünya genelinde gelişim psikolojisi üzerine düzenlenen pek çok araştırma, inceleme ve uygulama sayesinde yoksulluk, ebeveynlik, akademik yetkinlik, kuşaklararası geçiş, çocuk ihmali ve istismarı türünden toplumsal konulara  odaklanan ve sosyal politikaları şekillendirme gücü ile genişleyen çok disiplinli bir bilim halini almıştır. Gelişen bireyin, değişkeni merkeze alan bir yaklaşımdan insanı merkeze alan yaklaşıma ve bireylerde ortak olanı arama yaklaşımından farklılıklara odaklanan yaklaşıma değin geniş bir yelpazede kavrandığı ve değerlendirildiği görülmektedir. Bu yazının amacı gelişim psikolojisi alanının konumunu ülkemizde psikolojinin gelişimi ekseninde tanıtmak ve gelişim biliminin katkısını ve geleceğini örnek bazı kuramsal ve uygulamalı çalışmalar üzerinden tartışmaktır.

Anahtar Kelimeler: Gelişim psikolojisi, Türkiye, Gelişim bilimi, Psikoloji

eğitimi, Gelişim araştırmaları