TRANSPLANT HEKİMLERİNİN KORKULU RÜYASI: KEMİK İLİĞİ VERİCİ ADAYLARININ DONASYONDAN VAZGEÇMES


Creative Commons License

Eker İ., Düzenli Kar Y., Eroğlu N., Vural Ö., Avcı K., Gülgün G., ...More

Kocatepe Tıp Dergisi, vol.24, pp.305-313, 2023 (Peer-Reviewed Journal)

  • Publication Type: Article / Article
  • Volume: 24
  • Publication Date: 2023
  • Journal Name: Kocatepe Tıp Dergisi
  • Journal Indexes: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Page Numbers: pp.305-313
  • Bursa Uludag University Affiliated: No

Abstract

AMAÇ: Ülkemizde kök hücre nakli (HSCT) konusunda çok ilerlemeler kaydedilmesine rağmen, nakil vericisi gönüllülerinin sayısı hala istenilen düzeyde değildir. Bu çalışmada sağlık çalışanlarına, kök hücre nakli vericisi olma konusunda uzmanlar tarafından verilecek eğitimlerin, verici olma konusundaki düşüncelerine ve kararlarına etkilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. GEREÇ VE YÖNTEM: Kök hücre nakli konusunda önceden herhangi bir eğitim almamış olan, sağlık çalışanları çalışmaya dahil edildi. 11-12 Ocak 2018 tarihlerinde Türkiye Kök Hücre Koordinasyon Merkezi (TÜRKÖK) tarafından, katılımcılara yarım saatlik bir toplu eğitim verildi. Bu çalışmaya TÜRKÖK tarafından verilen eğitimlere katılan 274 sağlık çalışanı dahil edilmiştir. Katılımcıların sosyo-demografik özellikleri, eğitim öncesi ve sonrası kök hücre nakli konusundaki bilgi ve tutumlarını, bağışçı olma konusunda kendilerini motive eden ve engelleyen faktörleri tespit etmeye yönelik ön test ve son test uygulandı. BULGULAR: Eğitim almadan önce verici olmayı düşünmeyen 95 katılımcının, verici olmak istememelerine en çok neden olan faktörler sağlık sistemine güvenmemeleri idi (%16.5), ağrıya neden olma endişesi (%15.4), kemik iliği vericisi olmanın sağlığı olumsuz etkilediği düşüncesiydi (%13.4). Eğitim sonrasında kök hücre nakli vericisi olmayı düşünenlerin (p:,0001), kök hücre nakli ile ilgili yeterli bilgiye sahip olduğunu düşünenlerin (p:,0001), kök hücre vericisi olmak için nereye başvurulması gerektiğini bildiğini düşünenlerin (p:,000), ülkemizde kök hücre nakli ile ilgili toplumun yeterince bilgilendirildiğini düşünenlerin (p:,0001) oranlarında istatistiksel olarak anlamlı artış saptandı. Katılımcıların %67.3’ü (171 kişi) tüm süreç sonuna kadar verici olma kararlılığının devam edeceğini belirtirken, %32.7’si (83 kişi) verici olmaktan vazgeçebileceğini belirtti. SONUÇ: Sonuçlarımız bu tür eğitimlerinin yaygınlaşarak, özellikle kurumlarda verilmeye devam edilmesinin, ülkemizde konu ile ilgili farkındalığı artırıp, yanlış inanışları azaltarak, kök hücre vericisi gönüllüsü sayısının yeterli düzeye ulaşmasına çok önemli katkı sağlayacağını göstermektedir.