26. ULUSAL İMMÜNOLOJİ KONGRESİ2, Ankara, Türkiye, 11 - 13 Kasım 2023, ss.90
Giriş ve amaç: Romatoid artrit (RA) eklemlerde sinoviyal dokuları etkileyen, ağrılı, kronik, inflamatuvar otoimmün bir
hastalıktır. Kadınlarda, erkeklerden 3 kat daha fazla görülen bu hastalığın ileri yaşlardaki bireylerde görülme sıklığı oldukça
yüksektir. RA tedavisinde kullanılan ilaçlar genellikle hastaların şikayetlerini yatıştırmaya yönelik olduğundan kalıcı çözümler
oluşturmamaktadır. Çeşitli otoimmün hastalıklarda olduğu gibi RA hastalarında da triptofan katabolizmasındaki değişikliklerle
ilgili kanıtlar bulunmaktadır. Triptofan katabolizmasıyla ilgili olarak bilinen İndolamin 2,3-dioksijenaz (IDO), triptofanın
kinürenine yıkımını gerçekleştiren hücre içi bir enzimdir. IDO kullanımı sonucu gelişen triptofan açlığı T hücre aktivasyonunu
baskılamaktadır. E-selektin (ELAM-1), lökositlerin inflamatuvar bölgeye göçünde görev alan bir endotelyal adezyon
molekülüdür. Normal zamanda düşük düzeylerde ifade edilirken, inflamatuvar sitokinler ile uyarıldığında çok kısa süre
içerisinde yüksek seviyelere ulaşırlar. Bu çalışmada, Kollajen ile indüklenen artrit (CIA) modeli oluşturulan farelerde ELAM-
1 promotoru kontrolünde seçici olarak ifade edilen IDO geninin terapötik olarak dişi-erkek ve genç-yaşlı farelerdeki klinik
yanıtlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Materyal ve Yöntem: Klinik ve histopatolojik olarak CIA oluşumu için Tip II sığır nazal septum kollajeni ve Freunds adjuvant
kompleksinin (CFA, Mycobacterium tuberculosis) 2mg/mL konsantrasyonu, 0.1 M asetik asit içerisinde çözülerek, 0,01 mL
intraartiküler olarak enjekte edilmiştir. Ayrıca 0,1 mL CFA subkutan olarak uygulanmıştır. CIA oluşumunu arttırmak için ilk
enjeksiyonlardan 14 gün sonra aynı enjeksiyonlar 6-8 aylık ve 6-8 haftalık dişi ve erkek Balb/c (H-2d) (n=80) farelere
uygulanmıştır. CIA’nın ilk enjeksiyonundan sonraki 21. günde intraartiküler olarak lipofeksiyon aracılı terapötik gen ELAM-
1pro/hIDO konstraktı, negatif ve pozitif kontrol plazmidleri uygulanarak 1 ay süresince eklem kalınlıkları ölçülmüştür.
Bulgular ve Sonuç: CIA oluşturulan farelerden, terapötik gen tedavisi uygulanan grupta diğer gruplara kıyasla, yaşa ve
cinsiyete bağlı olmadan hastalığın klinik olarak gerilediği gözlemlenmiştir.
Destekleyen Kuruluş (Kurum, proje numarası vb.): Bu çalışma Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu
(TÜBİTAK) tarafından desteklenmiştir, 1001- Proje no: 113S375