Akademik Veri Yönetim Sistemi
Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turcic, cilt.9, sa.6, ss.237-254, 2014 (Hakemli Dergi)
Servet-i Fünun yazarlarından Halit Ziya Uşaklıgil, roman, hikâye, tiyatro, hatıra ve gezi yazısı gibi pek çok türde eser vermiş bir sanatçıdır. Bağlı olduğu topluluğun edebiyat anlayışı, ona asıl ününü getiren romanlarında kullandığı üslup ve çevre, diğer Servet-i Fünuncularla beraber Halit Ziya'nın da halktan ve sosyal meselelerden kopuk olduğu yolunda bir düşüncenin doğmasına yol açmıştır. Oysa bir sanatçı hakkında verilecek yargı, onun belli bir dönemine ait eserlerle sınırlı olmamalıdır. Eserleri bütün hâlinde incelenmeli, dönemsel dil ve anlayış değişiklikleri belirlenmeli, eserlerindeki toplumla ilgili bütün veriler elde edildikten sonra bir yargıya ulaşılmalıdır. Bu incelemede, halktan ve hayattan uzak olduğu söylenen hiçbir sanatçının kendisini az çok sahip olduğu kültürel mirastan soyutlayamayacağından hareket edilmiş ve Halit Ziya Uşaklıgil'in sosyal hayat karşısındaki durumu sadece halk kültürü ile olan ilişkisi bakımından değerlendirilmiştir. Yazarın eserlerinde görülen halk kültürü ile ilgili malzeme; türküler, seyirlik oyunlar, halk inanışları, dil kullanımında halk kültürünün etkileri ve geçiş törenleri başlıkları altında düzenlenmiştir. Halk hekimliği, giyim kuşam, yeme içme alışkanlıkları, ad koyma, ev düzeni ve mahalle yaşantısı gibi kültürel zenginliğimizin önemli unsurlarına da hiç yabancı kalmamış olan Halit Ziya Uşaklıgil'in halk kültürü üzerine bazı düşüncelerine de yer verme gerekliliği ile kitaplarındaki folklorik malzemenin zenginliği, bu malzemeyi ancak örnek ve değinmeler düzeyinde tutmayı zorunlu kılmıştır.