Tarım ekonomisi araştırmaları dergisi (tead), cilt.10, sa.2, ss.156-168, 2024 (Hakemli Dergi)
Süt ve süt ürünleri, insanların beslenmesinde önemli bir yere sahiptir. Bu ürünlere olan talep, gelişmekte olan ülkeler başta olmak üzere artan nüfus ile birlikte dünya genelinde artma eğilimindedir. Buna paralel olarak, Türkiye’nin süt ve süt ürünleri üretimi ve ihracatı artmıştır. Bu çalışmada, Türkiye’nin 2010-2022 yıllarında süt ve süt ürünleri dış ticaretindeki karşılaştırmalı üstünlüğünün analiz edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada kullanılan veriler, TRADEMAP veritabanından elde edilmiştir. Bu doğrultuda, açıklanmış karşılaştırmalı üstünlükler (RCA) endeksi, açıklanmış rekabet üstünlüğü (RC) endeksi ve ticaret dengesi endeksi (TBI) kullanılmıştır. Her üç endekse göre, Türkiye’nin dünya piyasalarında dondurma ürün grubunda hem karşılaştırmalı üstünlüğe hem net ihracatçı konuma sahip olduğu anlaşılmıştır. Bununla birlikte peynir altı süt ürünlerinde 2020-2021 yıllarında Türkiye her üç endekse göre karşılaştırmalı üstünlüğe ulaşmıştır. Süt ve krema, ayran, yoğurt, kefir ve peynir ürün gruplarında RC ve TBI değerlerine göre karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olduğu tespit edilmiştir. Aynı ürün gruplarında RCA değerleri açısından karşılaştırmalı dezavantaja sahip olduğu anlaşılmıştır. Tereyağ ve katı yağ ürün grubunda ise Türkiye’nin karşılaştırmalı dezavantaja sahip olduğu, 2021 yılından itibaren net ihracatçı konumda olduğu görülmüştür.
Milk and dairy products are a vital part of the human nutrition.Demand for these products tends to increase worldwide as populations grow, especially in developing countries.In parallel, Türkiyehas experienced an increase in both production and exports of milk and dairy products. The objective of this study is to analyse Türkiye's comparatiMilk and dairy products are a vital part of the human nutrition.Demand for these products tends to increase worldwide as populations grow, especially in developing countries.In parallel, Türkiyehas experienced an increase in both production and exports of milk and dairy products. The objective of this study is to analyse Türkiye's comparative advantage in foreign trade of milk and dairy products over the period 2010-2022. The data used in the study are obtained from the TRADEMAP database. Accordingly, the revealed comparative advantage (RCA) index, the revealed competitive advantage (RC) index and the trade balance index (TBI) have been used.Türkiyehas a comparative advantage and net exporter position in the ice cream product group, according to all three indices. Similarly, in whey products, Türkiyeachieved a comparative advantage in 2020-2021, according to all three indices. Türkiyealso has a comparative advantage in milk and cream, buttermilk, yoghurt, kefir, and cheese product groups, as indicated by RC and TBI values. However, in the same product groups, Türkiyehas a comparative disadvantage in terms of RCA values. Türkiyehas been a net exporter of butter and shortening products since 2021, indicating a comparative disadvantage in this product group.ve advantage in foreign trade of milk and dairy products over the period 2010-2022. The data used in the study are obtained from the TRADEMAP database. Accordingly, the revealed comparative advantage (RCA) index, the revealed competitive advantage (RC) index and the trade balance index (TBI) have been used.Türkiyehas a comparaftive advantage and net exporter position in the ice cream product group, according to all three indices. Similarly, in whey products, Türkiyeachieved a comparative advantage in 2020-2021, according to all three indices. Türkiyealso has a comparative advantage in milk and cream, buttermilk, yoghurt, kefir, and cheese product groups, as indicated by RC and TBI values. However, in the same product groups, Türkiyehas a comparative disadvantage in terms of RCA values. Türkiyehas been a net exporter of butter and shortening products since 2021, indicating a comparative disadvantage in this product group.