Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku Tarihi Dergisi, cilt.28, sa.2, ss.241-250, 2020 (Hakemli Dergi)
Tıp eğitiminde önemli bir yere sahip olan kadavra insan onuru,
saygınlığı, özerkliği ve yaşam/ölüm değerleri özelinde tıp etiği açısından da oldukça önemli bir yere sahiptir. Kadavra temininin zor olması, bedenlerin farklı şekilde saklanmaları konusundaki tekniklerin de gelişmesine neden olmuştur. Bu tekniklerden biri olan plastinasyon, ölü dokuların daha dayanıklı kalmalarını sağlamasının yanı sıra farklı pozisyonlar verilmiş bedenlerden oluşan sergileri ile etik açıdan tartışma konusu olma özelliği taşımaktadır. Bu çalışma ile Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi dönem 1, 2 ve 3 öğrencilerinin “Body Worlds” sergileri ile ilgili görüşlerinin etik (tıp ve sanat) açıdan değerlendirmek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda iki açık uçlu soru içeren ve “önce” / “sonra” olmak üzere iki aşamadan oluşan bir anket hazırlanmıştır. İlk anket uygulandıktan sonra “Body Worlds” sergilerindeki görüntüler kullanılarak hazırlanan 20 dakikalık bir sunum yapılmış ve
arkasında ikinci anket uygulanmıştır. Anketlere toplam 381 öğrenci katılmıştır. Sunum öncesi ve sonrası sorularına göre öğrencilerin, “Body Worlds” sergilerini ne etik açıdan uygun buldukları ne de bir “sanat eseri” olarak değerlendirdikleri saptanmıştır. Ayrıca sergilerin halka açık değil, sağlık alanında eğitim alanlara açık olması gerektiği şeklinde görüş ortaya çıkmıştır. Beklendiği üzere ilk 3 yıl içinde alınan etik eğitiminin konuya yönelik etik duyarlılık konusunda etkili olduğu düşünülmektedir. Sonuç olarak, plastinasyon tekniğinin ölü bedenleri stabilize etmek için önemli ve yeni bir yöntem olup olmadığına bakılmaksızın, “anatomik şeffaflığın”, halka açık yerlerde ücretli bir sergi olarak değil, sadece bilim ve eğitim için kullanılması gerektiği görülmektedir.
Cadaver, which has an important place in medical education, has a very important place in terms of human dignity, respect,
autonomy and life / death values especially in terms of medical ethics.
The difficulty in obtaining the cadaver has led to the development of
techniques for the storage of bodies in different ways. Although plastination is a solution to the cadaver supply problem, it has the feature of being ethically controversial with its exhibitions consisting of bodies with different positions. The aim of this study is to evaluate the
views of Bursa Uludağ University Faculty of Medicine grade 1, 2 and
3 students about “Body Worlds” exhibitions in terms of ethics
(medicine and art). For this purpose, a questionnaire consisting of two
open-ended questions and two stages “before” / “after” has been prepared. After the first survey (before), a 20-minute presentation has
been made using images from the "Body Worlds” exhibitions, followed by a second survey (after). A total of 381 students participated
in the study. According to the questions before and after the presentation, it was determined that the students found the "Body Worlds”
exhibitions neither ethically appropriate nor considered as a work of
art. It has also emerged that the exhibitions should not be open to the
public but open to those who study in the field of health. As expected,
the ethical training received in the first 3 years is thought to be effective in ethical sensitivity towards the subject. In conclusion, regardless of whether the plastination technique is an important and
new method to stabilize dead bodies, this level of anatomical “transparency” should be used for only science and education and not as a paid exhibition in public places.