Research Information System
Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, vol.11, no.2, pp.396-408, 2024 (Peer-Reviewed Journal)
Bu çalışma, gıda atığı kompostunun (GAK) kimyasal gübreyle beraber ve ayrı uygulanmasının toprak
verimliliği üzerindeki etkilerini araştırmak amacıyla yürütülmüştür. Deneme tesadüf parselleri deneme desenine
göre sera koşullarında, 2 kimyasal gübre uygulaması (kimyasal gübreli ve gübresiz), 1 kompost materyali (gıda
atığı kompostu), 4 farklı doz (0, 8, 16, 24, 32 gr kg-1
) ve 3 tekerrürlü olacak şekilde yürütülmüştür. Kimyasal
gübre olarak 15 kg saf azot (N) da-1
için 15-15-15 NPK (N:P2O5:K2O) gübresi uygulanmıştır. Genel olarak, GAK
uygulamaları toprakların verimlilik parametrelerini ve bitki besin elementi içeriklerini artırmıştır. Hem marul
hem de ıspanak deneme sonuçlarının ortalamaları birlikte değerlendirildiğinde; toprağın elektriksel iletkenliğini
(EC) %57.21, organik maddeyi (OM) %61.23, toplam N’yi %48.35 oranında artırdığı ve toprak reaksiyonunu (pH)
%3.29 oranında düşürdüğü belirlenmiştir. Toprağa GAK + NPK eklendiğinde ise, toprağın EC'sini %76.85, OM'yi
%72.35, toplam N'yi %56.25 ve alınabilir çinkoyu (Zn) %29.19 oranında artırdığı, toprak pH'ını da %4.66
oranında azalttığı belirlenmiştir. Bu sonuçlardan farklı olarak; GAK tek başına uygulandığında marul bitkisinin
bulunduğu topraklarda alınabilir fosfordaki (P) artış %67.63, GAK+NPK uygulamasında P artışı %47.14 olarak
belirlenmiştir. Bu parametrelerin en yüksek değerleri GAK ilavesinin 32 g kg-1 dozunda elde edilmiştir. GAK’nin
toprağa uygulanması, toprağın pH'ını düşürmüş ve EC’yi artırmıştır. GAK uygulamasıyla birlikte toprağın OM
içeriği olmak üzere toplam N, ve yarayışlı P ile çinko (Zn), bakır (Cu) ve mangan (Mn) gibi bazı mikro element
içeriğinde artış görülmüştür.