Bursa’nın İşgali ve Sofoklis Venizelos’un Osman Gazi Türbesi Ziyareti: Megali İdea ve Milli Mücadele Bağlamında Tarihsel Bir Analiz

Creative Commons License

Karabağ Arslan H.

History Studies, cilt.17, sa.4, ss.905-931, 2025 (Scopus, TRDizin)

Özet

Bu çalışma, Sofoklis Venizelos’un 1920’de Osman Gazi Türbesi’ne yaptığı ziyareti, Yunanistan’ın Megali İdea ideolojisi bağlamında ele alan literatürdeki ilk araştırmadır. Dönemin Yunan Başbakanı Eleftherios Venizelos’un oğlu olan Sofoklis Venizelos, Megali İdea’nın taşıyıcısı ve Yunan genişleme stratejisinin bir temsilcisi olarak öne çıkmaktadır. Bursa’nın işgali öncesinde Anadolu’ya gelip doğrudan Bursa’ya geçen ve işgal ordusunda aktif bir rol üstlenen Venizelos’un, Osman Gazi Türbesi’ni ziyareti hem sembolik hem de ideolojik anlam taşımaktadır. Türbede çekilen fotoğraf, Yunan milliyetçiliğinin tarihsel mesajlarını güçlendirirken, Türk kamuoyunda işgalin manevi boyutunu derinleştirmiştir. Bu araştırma, Sofoklis Venizelos’un kimliği, türbe ziyareti ve olayın Türk bağımsızlık mücadelesine etkileri üzerine literatürdeki boşluğu doldurmayı amaçlamaktadır. Tarihsel doküman analiziyle, bu ziyaretin Türk ve Yunan kaynaklarındaki yansımaları ve propaganda yönü incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Milli Mücadele, Megali İdea, Bursa’nın İşgali, Osman Gazi Türbesi, Sofoklis Venizelos 

This study is the first in the literature to examine Sophocles Venizelos’ 1920 visit to the Tomb of Osman Gazi within the context of Greece’s Megali Idea ideology. Sophocles Venizelos, the son of Greek Prime Minister Eleftherios Venizelos, emerged as a proponent of Megali Idea and a representative of Greece’s expansionist strategies. Arriving in Anatolia shortly before the occupation of Bursa and directly joining the city’s occupation forces, Venizelos played an active role in the campaign. His visit to Osman Gazi’s Tomb carried profound symbolic and ideological significance. The photograph taken during this visit not only reinforced the historical narrative of Greek nationalism but also deepened the spiritual impact of the occupation on the Turkish public. This study aims to fill a gap in the literature by analyzing Venizelos’ identity, the details of his visit, and its implications for both Greek nationalism and the Turkish War of Independence. The visit's reflections in Turkish and Greek sources of the period and its propaganda dimension have been examined in a multifaceted manner using historical document analysis.