ARALIKLI AÇLIK DIYETINI HASTAMA ÖNEREYIM MI ?

Günay Ş.

18-22 Eylül KARDİYOVASKÜLER aKADEMİ kONGRESİ/kIBRIS, Gazimagusa, Kıbrıs (Kktc), 18 - 22 Eylül 2019, ss.29

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Gazimagusa
  • Basıldığı Ülke: Kıbrıs (Kktc)
  • Sayfa Sayıları: ss.29
  • Bursa Uludağ Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Yeterli ve dengeli beslenme için genel olarak günde üç ana öğün ve ek olarak ara öğünlerin tüketilmesi önerilse de son zamanlarda bunun aksi bir uygulama olan “aralıklı açlık (AA)” sıkça gündeme gelmektedir. Aralıklı açlık, bazı besinlerin yasaklandığı diyetlerden farklıdır ve kalori kısıtlamasına (günlük 400-600 kcal) dayanır. Zaman kısıtlı AA, düzenlenmiş AA, alternatif gün AA olarak adlandırılan birkaç şekli mevcuttur. İki fazlı bir uygulamadır. Günün bir kısmında veya haftanın bazı günlerinde yiyecek ve içecek tüketiminin kısıtlandığı veya hiç tüketilmediği faz ve devamında yiyecek ve içecek tüketiminin normal devam ettiği diğer fazdan oluşur. Bu yönüyle, çok eski zamanlardan beri birçok farklı dinde yer alan oruca benzer özellikleri olan, adeta ‘tıbbi oruç” diyebileceğimiz bir uygulamadır. Amaç, vücudu besin kaynağı olarak glikoz yerine yağ asidi kullanmaya yöneltmektir ve sanki fiziksel egzersiz yapmışçasına etki eder. Uzun süreli açlıkta, sürece uyum için metabolizma yavaşlasa da kısa süreli -aralıklı- açlık halinde salınımı artan norepinefrin sayesinde metabolizma hızlanır. Yine sanıldığının aksine AA, kas yıkımına neden olmaz. Bunun da açlık fazında artış gösteren büyüme hormonu sayesinde olduğu düşünülmektedir. Reaktif hipoglisemi yaşayanlarda, anti-diyabetik ilaç kullananlarda, gebeler, çocuklar ve yaşlılarda önerilmemektedir. Kilo verdirmenin yanı sıra kan basıncı regülasyonu, metabolik parametreler (insülin direnci, glikoz ve kolesterol düzeyi), inflamasyon, allerji ve antiaging üzerine olumlu etkileri saptanmış olsa da hangi uygulama idealdir, açlık süresi ne kadar ve haftada kaç gün olmalıdır gibi soruları yanıtlayacak bilimsel veriler henüz yeterli değildir. Metabolizma ve inflamasyon üzerindeki iyileştirici etkileri, volüm yükünü azaltması ve anti-aritmik etkileri nedeniyle AA, kalp dostu gibi görünmekle beraber sağlıklı bireylerde ve kalp hastalarında aralıklı açlığın fayda ve zararları üzerine kapsamlı çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Aralıklı açlık, uygulaması kolay bir beslenme şekli olup mevcut bilgiler doğrultusunda, kar-zarar değerlendirmesi yapılarak günlük pratiğimizde yer alabilir.