Journal of Socıal and Humanıtıes Scıences Research, cilt.7, sa.55, ss.1772-1785, 2020 (Hakemli Dergi)
Yangın, yaşanılan mekânı ve içinde bulunan canlıların güvenliğini olumsuz yönde etkileyen önemli bir olaydır. Toplanma amaçlı yapılar, karma fonksiyonların yer alması, kullanıcı sayısının fazla olması ve aynı anda pek çok insanı içinde barındırmasından dolayı tahliye ve yangın riski yüksek yapılar olarak görülmektedir. Bu durumlarda tasarım aşamasında tedbir almak büyük önem taşımaktadır.
Tasarım aşaması, toplanma amaçlı yapılar üzerinden ele alındığında kullanıcı yüklerinin öneminin daha fazla olduğu görülmektedir. Kullanıcı yüklerinin değerleri dışında, kullanıcı profillerinin farklı yaş gruplarında ve farklı fiziksel etkinliklerde olması tasarımı şekillendirici diğer bir durumdur. Bu aşamada yangın çıkış koridorlarını ve yangın merdivenlerine yönlendirmelerin daha belirgin ve anlaşılabilir olması, kullanıcı yüküne bağlı olarak koridorların ve yangın çıkış kapılarının daha geniş düşünülmesi gibi faktörler ortaya çıkmaktadır. Bu gibi dikkat edilmesi gereken durumlara ülkeler tek bir dil oluşması ve denetlenmenin kolaylaşması adına yönetmelikler veya kanunlar çıkarmaktadır. Bunun için gerekli düzenlemeler mevzuatlar aracılığı ile yapılmakta ve bu tür yönetmelikler o ülkelerin uygarlık düzeylerinin birer göstergesi olmaktadır.
Ülkemizde de alınacak önlemlerin doğru ve eksiksiz uygulanması amacıyla 26 Temmuz 2002 yılında Bakanlar Kurulunda kabul edilen ‘‘Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik (BYKHY)’’ kabul edilmiştir. Bu yönetmelik ile birlikte kamu, özel kurum, kuruluşlar ve kişilerce kullanılan her türlü yapı, bina tesis, işletmeler kapsama alınmış ve yol gösterici bir rehber olarak tasarımlarda kullanılmaktadır. Toplanma amaçlı yapıların yangın risklerinin belirlenerek eksiklerinin tespit edilmesi amacı ile var olan Mete Cengiz Kültür Merkezi; “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik’’ kuralları çerçevesinde incelenerek eksiklikler tespit edilmiş ve yapılan değerlendirmeler sonucunda binanın yönetmeliğe uygunluk kriterleri belirlenmiş, bu kriterler doğrultusunda projedeki eksiklikler belirlenerek öneriler getirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Toplanma amaçlı yapılar, Kaçış yolları, Kaçış genişliği, Kullanıcı tahliyesi