Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, cilt.10, sa.53, ss.41-52, 2017 (Hakemli Dergi)
Ahmet Metin ve Şirzat, Ahmet Mithat Efendi’nin en hacimli ve içerik bakımından en geniş romanlarından biridir. Eserde
zengin bir Osmanlı gencinin, okuduğu İtalyanca bir romanda anlatılan Şirzat adlı Selçuklu şehzadesinin maceralı deniz yolculuğunu
yeniden yaşamak ve bulunduğu yerleri görmek amacıyla çıktığı yolculuk anlatılır. Hem Ahmet Mithat’ın okuru bilgilendirme çabası
hem de ele alınan konu gereği, romanda Eski Yunan, Selçuklu ve Orta Asya Türk tarihi, gemicilik ve denizcilik, etimoloji, psikoloji gibi
birçok bilim alanına dair ayrıntılar bulmak mümkündür. Ayrıca bu yolculuk, okuyucuyu Ahmet Mithat Efendi’nin zengin birikimiyle
beraber geniş ve ayrıntılı bir Akdeniz coğrafyasıyla da buluşturmaktadır. Ahmet Metin’in maiyetiyle birlikte İzmit’ten Sicilya’ya kadar
gidip döndüğü otuz günlük yolculuk sırasında Yunanistan’ın güney ve batı kıyıları ile Güney İtalya ve Sicilya bölgesinde gezilen yerler
çoğu zaman yeryüzü şekilleri, önemli yapıları, tarihleri ve mitolojik unsurlarıyla uzun uzun tasvir edilmiştir. Metnin neşredilmesindeki
en önemli zorluklardan biri burada, sayısı 250’den fazla olan yer adlarının belirlenmesi noktasında ortaya çıkmıştır. Bazı adların orijinal
yazılışları ile Osmanlı Türkçesindeki yazılışları arasındaki farklar, haritalarda gösterilmeyen yerel mevkiler, dizgi yanlışları veya
yazarın bazı adları yanlış hatırlama ihtimali bu zorlukların başlıcalarındandır. Makalede söz konusu sorunlar örneklenecek, bu yer
adlarının doğru ve eksiksiz olarak belirlenmesi için yapılan harita çalışması ve diğer araştırmalar hakkında bilgi verilecektir.