Akademik Veri Yönetim Sistemi
Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, sa.29, ss.1-32, 2017 (Hakemli Dergi)
Fîruzâbâdî (ö.817/1415) ünlü bir sözlük bilimci olup, yetişme tarzı ve verdiği eserler açısından naklî ilimlerde öne çıkmış bir âlimdir. Bu makalemizde kısaca hayatına temas ettikten sonra Besâir adlı eserinde yer verdiği, Kur’an ilimleriyle ilgili görüşlerini ele alacağız.
Bu çerçevede neshe nasıl yaklaştığına, Sûrelerin Mekkî ya da Medenî oluşlarında neyi ölçü aldığına, vücûh ve nazâirle ilgili görüşlerine ve i‘câz anlayışına değineceğiz. Rivâyet ilimlerinde mütehassıs birisi olarak Kur’ân’ın fazileti konusundaki rivayetleri nasıl değerlendirdiği üzerinde duracağız. Eserinde, bilhassa isim vermeden nakilde bulunduğu kaynaklara dikkat çekeceğiz.
Görebildiğimiz kadarıyla müellif analizden uzak, nakilci bir ilim anlayışına sahip olup, bu tavrı Kur’an ilimleriyle ilgili görüşlerine de yansımıştır. Bu yönüyle eser özgün olmaktan uzak olup, bir derleme görünümü arz etmektedir. Esasen kendisinin eserinde özgün olmak gibi bir iddiası da yoktur.
Anahtar kelimeler: Fîruzâbâdî, Besâir, Kur’an ilimleri, Tefsir.
THE THOUGHTS OF AL-FĪRŪZĀBĀDĪ (D.817/1415)
ON THE QUR’ANIC SCIENCES ('ULUM AL-QUR'AN)
Majd al-Dīn al-Fīrūzābādī is a famous lexicographer and a leading scholar in the traditional Islamic sciences. This essay will examine his thoughts on the Qur’anic sciences ('ulum al-Qur'an) as he expressed in his Besāir. A particular attention will be paid on his thoughts related to naskh (or abrogation) in the Qur’an to demonstrate that he had incoherent and extreme views on the subject. This article also shows that al-Fīrūzābādī did not make it clear his reference point when he divided the chapters in the Qur’an as “Makki” and “Madani.” The only indication we have is that he used the addressing formulations in the verses and the place of revelation to make this division.
Al-Fīrūzābādī’s views on vucuh and nazair also suffer from the inconsistency and sometimes conflict with each other. According to him, the Qur’an is a miracle with its words, meaning, and verses. While he provided twenty-five reports about the merits of the Qur’an, he, however, did not mention their sanads (or chains) and did not give any opinion on their values.
This article claims that al-Fīrūzābādī’s non-analytical approach to sciences was also seen on his thoughts about the Qur’anic sciences. His tradition-bound attitude made the Besāir an uncritical text and only a compilation rather than a scientific study. It should also be mentioned here that the author himself did not claim to be original in this study.
Key words: al-Fīrūzābādī, Besāir, Qur’anic Sciences, Tafseer (Qur’anic Commentary).