GÜVENLİK PERSONELİ VARDİYA ÇİZELGELEMESİNDE ÇOK KRİTERLİ KARAR VERME YAKLAŞIMI


Tabansiz G., Meriç A., ÇAVDUR F.

Endüstri Mühendisliği, cilt.34, sa.1, ss.1-25, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Güvenlik hizmetlerinin doğası gereği, 7 gün-24 saat aralıksız bir şekilde devam eden çalışma düzeni nedeniyle bu hizmetlerin çizelgelenmesinde vardiya sistemine ihtiyaç duyulmaktadır. Buna ek olarak, güvenlik hizmetlerinin insani koşulları ve iş kanunu ile zorunlu kılınan kısıtlar gibi diğer bazı problem kısıtlarını da dikkate alacak şekilde yerine getirilebilmesi, çeşitli kriterlerin dikkate alınmasını gerektirmektedir. Bu çalışmada, benzer bir güvenlik personeli çizelgeleme problemi için ilgili iş kanunu da dikkate alınarak personellerin birbirleri ile eşit koşullarda çalışmalarını sağlayacak adil bir çizelge oluşturulması amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında ayrıca, kıdem, cinsiyet ve medeni durum gibi kriterlere bağlı olarak güvenlik personellerinin hafta sonu çalışma maliyetlerinin farklılık gösterdiği bir kurgu için minimum maliyetli çizelgenin oluşturulması amaçlanmıştır. Problemin çözümü için 0-1 tamsayılı programlama formülasyonu oluşturulmuştur. Önerilen formülasyona maliyet girdisi oluşturmak amacıyla, yukarıda bahsedilen üç farklı kriterin dikkate alındığı AHP-WASPAS temelli bir yaklaşım kullanılarak güvenlik personellerinin hafta sonu çizelgelenme maliyetleri belirlenmiştir. Buna ek olarak, önerilen formülasyonun çalışmasının gösterimi için gerçekçi boyutlarda örnek bir problem oluşturularak, problemin optimal çözümü elde edilmiştir. Örnek probleme ek olarak, modelin performansını gösterebilmek amacıyla, daha büyük boyutlarda oluşturulmuş olan problemler için de optimal çözümler elde edilmiş ve farklı çalışma maliyetlerine sahip alternatif kurgular için çözüm süreleri kıyaslanmıştır.
Shift systems are required in scheduling security services due to the working days of 24 consecutive hours continuous nature of the corresponding services. Additionally, it is necessary to take into account some criteria to be able to perform security services by considering basic humanitarian requirements and some other problem constraints such as the ones imposed by the labor law legislation. In this study, it is aimed at creating a fair schedule so that each personnel works under equal conditions by considering the corresponding labor law legislation for a similar security personnel-scheduling problem. It is also aimed at creating the minimum cost schedule for the case where scheduling some personnel on weekends yield different costs due to some criteria such as seniority, gender and marital status. A 0-1 integer programming formulation is created to solve the problem. Corresponding costs of scheduling security personnel during weekends are determined using an AHP-WASPAS- based approach considering the aforementioned three criteria. An example real-life problem is constructed and solved to optimality for illustration. In addition to the example problem, larger-sized problem instances are also solved to optimality and the solution times of the alternative settings with different costs are compared.