Bursa’da Faaliyet Gösteren 81 Büyük Firmanın İhracat Performansı Üzerinde Etkili Olan Faktörlerin Belirlenmesi: Dengeli Panel Veri Yaklaşımı


Creative Commons License

ÇINAR M.

Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, sa.33, ss.1-14, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Ülkeler açısından ihracat çeşitliliği ve büyüklüğü birçok sebeple önem taşımaktadır. Gerek doğrudan gerekse dolaylı bir şekilde ekonomiler üzerinde etkisi olan ihracat, firmaların büyümesi ve rekabet güçlerinin artmasına olanak sağlamaktadır. Firmaların pazar paylarını büyüterek rekabet güçlerini artırması, ülkelerin de uluslararası arenada güçlenmesi anlamına gelmektedir. Çalışmanın amacı, Bursa’da faaliyet gösteren ilk 81 Büyük Sanayi Kuruluşu’nun ihracat performansını etkileyen faktörlerin neler olduğunu belirlemek ve hangi faktörün ihracat üzerinde daha önemli bir etkiye sahip olduğunu ortaya koymaktır. Çalışmada 2006-2019 dönemi için 81 firmanın verileri (ihracat, çalışan sayısı, net satışlar) ve dolar kuru kullanılmıştır. Panel veri ekonometrisi yaklaşımıyla tahmin edilen regresyon modeli sonucunda; gerek işletme verilerinin gerekse kur değişkeninin firmaların ihracatı üzerinde pozitif ve anlamlı bir etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Çalışmada birim boyutlu modelin uygun model olarak belirlenmesi, firmalara özgü doğrudan gözlenemeyen etkilerin firmaların ihracatları üzerinde önemli olduğunu göstermektedir. Çalışmada, firmaların ihracat performansı üzerinde en önemli etkinin dolar kuru olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Diğer bir ifadeyle, kurdaki değişim ihracatı firmaya özgü değişkenlerden daha fazla etkilemektedir. Sonuçta, dolar kurundaki %1’lik artış firmaların ortalama ihracatını yaklaşık %4 artırmaktadır.
The diversity and size of export for countries are important for many reasons. Exports, which have an impact on economies both directly and indirectly, allow companies to grow and increase their competitiveness. Increasing the competitiveness of the companies by increasing their market shares means that the countries are strengthened in the international arena. The aim of the study is to determine the factors affecting the export performance of the first 81 Large Industrial Enterprises operating in Bursa and to reveal which factor is more important in exports. The data of 81 companies (exports, number of employees, net sales) and the dollar rate for the period 2006-2019 were used in the study. As a result of the regression model estimated with the panel data econometrics approach; It has been determined that both the company’s data and the exchange rate variable have a positive and significant effect on the exports of the firms. The determination of the individual dimensional model as the appropriate model in the study shows that the directly unobservable effects specific to the firms are important in the exports of the firms. In the study, it was concluded that the most important effect on the export performance of firms is the dollar exchange rate. In other words, the change in the exchange rate is more effective on exports than the change in firm-specific variables. As a result, an increase in the dollar exchange rate by 1%, raises firms' average exports by about 4%.