Akademik Veri Yönetim Sistemi
21. Ulusal Sinirbilim Kongresi, Bolu, Türkiye, 8 - 11 Haziran 2023, ss.227
AMAÇ: Besin alımı, merkezi ve periferik sinyal mekanizmalarıyla kontrol edilen, başlıca merkezi sinir sisteminden dolaşıma salınan nöropeptitler ile davranışa dönüşen kompleks bir mekanizmadır. Besin alımını tetikleyici etkisiyle oreksijenik bir peptit olan melanin konsantre edici hormon (MCH), beyinde lateral hipotalamik alan (LHA) ile inserto-hipotalamik alanda (IHy) eksprese edilir ve oreksijenik etkilerini MCHR1 reseptörleri üzerinden göstermektedir. Glutamat, eksitatör nörotransmitter olarak hipotalamik çekirdeklerde yerleşik nöronların kontrolünde yer almasına rağmen, glutamatın MCH nöronlarının aktivasyonunda rolü olup olmadığı ve varsa bu aktivasyondaki hücre içi yolakta CREB ekspresyonu ve fosforillenmesinin rolü olup olmadığı bilinmemektedir. Çalışmamızda, MCH nöronlarının glutamaterjik agonist kainik asit aktivasyonuna verdiği yanıtların ve bu aktivasyonun spesifik antagonist kullanılmasıyla baskılanıp baskılanmadığının histolojik olarak belirlenmesi amaçlanmaktadır.
YÖNTEM: Çalışmada Sprague Dawley cinsi 250-300 gr ağırlığındaki 4 aylık erkek sıçanlara, glutamat agonisti kainik asit (2,5 mg/kg), AMPA-kainat reseptör antagonisti CNQX (1 mg/kg, kainik asit enjeksiyonundan 15 dakika önce) ve kontrol grupları için salin (%0,9 NaCl) intraperitoneal yolla uygulanarak 3 grup oluşturulmuştur. Enjeksiyonu takip eden 90. dakika sonunda perfüzyonla fikse edilen dokulardan alınan yüzen kesitlerde ikili indirekt immünoperoksidaz yöntemi kullanılarak MCH ve p-CREB işaretlemeleri yapılmıştır. p-CREB nöronal aktivasyon belirteci olarak kullanılmıştır. Mikroskobik analiz ile elde edilen sonuçlar, ikili işaretlenen (aktive olan) MCH nöronlarının tüm MCH nöronlarına oranı alınarak gruplar arasında istatistiki olarak değerlendirilmiştir.
BULGULAR: Kainik asit enjeksiyonu sonrası LHA’da yerleşik MCH nöronlarının %67,76’si p-CREB’i eksprese ederken, bu oran salin uygulanan kontrol gruplarında %33,3 olarak belirlenmiştir. Aktive nöron sayıları antagonist verilen deneklerle karşılaştırıldığında ise %36,48 oranında nöronal aktivasyonda azalma görülmüştür ve istatistiksel olarak karşılaştırıldığında anlamlı bulunmuştur. (p<0,05)
SONUÇ: Sonuç olarak, glutamat agonisti kainik asidin MCH nöronlarının aktivasyonunu artırıcı yönde etkilerinin olduğu dolayısıyla bu nöronların beyinde glutamaterjik iletiyi alabilecek fonksiyonel reseptörleri eksprese ediyor olabileceği düşünülmüştür. Çalışmalar sonucunda, MCH nöronlarının glutamaterjik regülasyonu açısından literatüre yeni bilgiler sunulması mümkün olacaktır.