Akademik Veri Yönetim Sistemi
VIII. Egzersiz Fizyolojisi Sempozyumu, İstanbul, Türkiye, 12 - 15 Mayıs 2022, ss.58-59
Giriş: Oryantiring, pusula yardımıyla haritada işaretlenmiş hedefleri zamana karşı yarışarak
sırasıyla bulmayı gerektiren bir doğa sporudur. Aynı zamanda oryantiring, sporcular için
fiziksel ve bilişsel yeterliği gerekli kılan çok yönlü bir dayanıklılık sporudur. Bu gibi sporlar,
fiziksel ve zihinsel yüklenmenin kombinasyonu kardiyovasküler yanıtı önemli bir şekilde
etkilemektedir. Kalp atım hızı değişkenliği zamana ve frekansa dayalı ölçümlerle
kardiyovasküler sistem hakkında bilgi verir.
Amaç: Bu çalışmanın amacı, elit seviyede oryantiring sporcularının müsabaka esnasında,
içerisinde bulundukları fiziksel ve zihinsel zorluklar düşünüldüğünde, kontrol noktalarındaki
hatadan önce, hata esnasında ve sonrasında non-invaziv kalp atım hızı değişkenliğini
incelemek ve cinsiyete göre değişip değişmediğini test etmektir.
Yöntem: Çalışmaya, 18-35 yaşları arasında 31 (12 kadın) elit oryantiring sporcusu gönüllü
olarak katıldı. Veriler, Polar H7 nabız bandı ve Polar V800 monitörü ile yarışma boyunca
kaydedildi. Çevrimdışı analizler için Kubios HRV Premium yazılımı ile kalp atım hızı
değişkenliği parametrelerinden r-MSSD, SDNN, LF/HF, LF, HF verileri analiz edildi.
Bulgular: Tekrarlayan ölçümlerde varyans analizi sonuçlarına göre r-MSSD [F (2, 54) =
4.358, p= 0.023, ηp2= 0.25] ve SDNN [F (2, 54) = 3.164, p= 0.04, ηp2=0.10] değerlerinde
anlamlı düzeyde farklılık tespit edildi. Ayrıca, Bonferoni düzeltmesine göre yapılan hata
öncesi ve sonrası kalp atım hızı değişkenliği parametrelerinde anlamlı düzeyde düşüş gözlendi
(SDNN= 20.43 vs 16.28, p= 0.04: r-MSSD= 24.46 vs 20.72, p= 0.021). Veriler MANOVA
analizi ile cinsiyet faktörüne göre ayrıştırıldığında LF/HF (Wilks’ Λ = 0.74, F (2, 26) = 2.70, p =
0.05) erkek ve kadın sporcuların değerleri arasında anlamlı düzeyde fark tespit edildi.
Tartışma ve Sonuç: Çalışma sonuçlarına göre, hata sonrası kadın sporcuların, erkeklerden
önemli ölçüde daha yüksek LF/HF oranına sahip oldukları görülmektedir. Gelecekteki
araştırmalar, performans optimizasyonu konusunda kalp atım hızı değişkenliği çalışmalarında
cinsiyet farklılıklarını dikkate alabilirler.