Değer Eğitiminde Efsane Türünün Kullanımı


Creative Commons License

Baştürk Ş.

Metinler ve Etkinliklerle Karakter ve Değer Eğitimi, Prof. Dr. Emine Kolaç, Editör, Nobel Yayınevi, Eskişehir, ss.97-126, 2021

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Mesleki Kitap
  • Basım Tarihi: 2021
  • Yayınevi: Nobel Yayınevi
  • Basıldığı Şehir: Eskişehir
  • Sayfa Sayıları: ss.97-126
  • Editörler: Prof. Dr. Emine Kolaç, Editör
  • Bursa Uludağ Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Türkiye Türkçesindeki efsane terimi, Türk dünyasının neredeyse tamamında da benzer bir şekilde kullanılmakla birlikte rivayet ve hikâye kelimelerinin de coğrafya özelliklerine göre farklılaşarak kullanıldığı görülmektedir: Azeri Türkçesi mif, äfsãnä; Başkurt Türkçesi mıf, riväyät; Kazak Türkçesi mif, aŋız; Kırgız Türkçesi mif, comok, kıyalty; Özbek Türkçesi mif, äfsànä; Tatar Türkçesi mif, rivayät’; Türkmen Türkçesi mif, hıyãl, rovãyat; Uygur Türkçesi äpsanä. Batı dillerine ise Latince legendus’tan gelen efsane kelimesi İngilizcede legend, Fransızcada légende, Almancada legende ve sage, İtalyancada leggenda, İspanyolcada leyenda şeklinde kullanılmaktadır. Efsane üzerine çalışmalar, Batı dünyasında 19. yüzyılın ilk yarısından itibaren başlanmış olup 20. yüzyılda ağırlık kazanmıştır. Bizde ise, 20. yüzyılla birlikte derlemeye yönelik bazı çalışmalar yapıldığı görülmektedir (Karadağ, 2004: 205). Farsça bir kelime olan efsane Türkçe sözlükte Eski çağlardan beri söylenegelen, olağanüstü varlıkları, olayları konu edinen hayalî hikâye, söylence olarak tanımlanmaktadır. Efsanenin bugüne kadar birçok tanımı yapılmış olsa da bunların en bilineni ve diğer pek çok tanımın da dayandırıldığı Grimm Kardeşlerinkidir. Grimm Kardeşler; Efsane, gerçek veya hayalî muayyen şahıs, hadise veya yer hakkında anlatılan bir hikâyedir şeklinde efsaneyi tanımlamışlardır.