Bu çalışmanın amacı, fosfor (P) ve molibden (Mo) uygulamasının fasulyede makro ve mikro besin biyofortifikasyonuna etkisini incelemektir. Çalışma Phaseolus vulgaris'te fosfor ve molibdenin makro ve mikro besin alımı ve biyofortifikasyonu üzerine bireysel ve interaktif etkisine ışık tutmaktadır. Üç fosfor ve molibden seviyesi kullanılan çalışma tesadüf blokları deneme desenine göre dört tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Fosfor ve molibden uygulaması hem sap hem de tohumda azot birikimini artırmıştır. Artan fosfor dozlarına bağlı olarak samanda ve tanede azot içeriği kontrole göre sırasıyla %42.3 ve %7.4 oranında artmıştır. Ayrıca, fosfor ilavesi sapta mangan içeriğini artırırken, molibden sapta manganı artırmıştır. Ek olarak, 4 g Mo kg-tohum-1 uygulaması tohumdaki magnezyum konsantrasyonunu kontrole göre %28.2 oranında artırmış, ancak deneme alanının toprak bileşiminde bu besinlerin yeterli seviyelerde bulunması nedeniyle bitki materyallerinde fosfor, potasyum, bakır, demir ve çinko içeriğinde bir artış gözlenmemiştir. Çalışma sonuçlarına göre, samanda ve tanede sırasıyla azot %3.15-7.05 ve %17.5-19.2, fosfor 586-990 ppm ve 1049-1355 ppm, potasyum 695-2690 ppm ve 1021-1727 ppm, kalsiyum 5839-11162 ppm ve 559-1303 ppm, magnezyum 690-1474 ppm ve 348-1036 ppm, manganez 25.3-38.3 ppm ve 8.29-9.29 ppm, bakır 8.6-16.9 ppm ve 11.3-19.9 ppm, demir 469-927 ppm ve 70.2-80.3 ppm, çinko 6.5-10.8 ppm ve 17.9-23.3 ppm aralığında değişmiştir. Sonuç olarak, fasulye yetiştirilen alanlarda, özellikle asidik topraklarda, fosfor gübrelemesiyle beraber molibden takviyesinin de gerekli olduğu belirlenmiştir.
The aim of this research is to investigate the effect of phosphorus and molybdenum treatment on macro and micronutrient biofortification in bean. The study sheds light on the individual and interactive effects of phosphorus and molybdenum on macro and micronutrient uptake and biofortification in Phaseolus vulgaris. Three levels of phosphorus and molybdenum were used in the experiment laid out in a randomized block design with four replications. Phosphorus and molybdenum treatment promoted nitrogen accumulation in both straw and seed. Nitrogen content increased with rising phosphorus doses in straw and seed over control by 42.3% and 7.4%, respectively. Moreover, phosphorus addition increased straw manganese content while molybdenum enhanced straw manganese. In addition, 4 g Mo kg-1/seed treatment boosted seed magnesium concentration over control by 28.2%, however, no phosphorus, potassium, copper, iron, and zinc in the plant materials, likely due to the sufficient levels of these nutrients in the soil composition of the experimental area. According to results, nitrogen, phosphorus, potassium, calcium, magnesium, manganese, copper, iron, zinc varied in straw and seed between 3.15-7.05% and 17.5-19.2%, 586-990 ppm and 1049-1355 ppm, 695-2690 ppm and 1021-1727 ppm, 5839-11162 ppm and 559-1303 ppm, 690-1474 ppm and 348-1036 ppm, 25.3-38.3 ppm and 8.29-9.29 ppm, 8.6-16.9 ppm and 11.3-19.9 ppm, 469-927 ppm and 70.2-80.3 ppm, 6.5-10.8 ppm and 17.9-23.3 ppm, respectively. Consequently, it has been determined that molybdenum supplementation is necessary along with phosphorus fertilization in areas where beans are grown, especially in acidic soils.
