Akademik Veri Yönetim Sistemi
21. Ulusal Sinirbilim Kongresi, Bolu, Türkiye, 8 - 11 Haziran 2023, ss.160
AMAÇ: Besin alımı, merkezi ve periferik sinyal mekanizmalarıyla kontrol edilen, başlıca merkezi sinir sisteminden dolaşıma salınan nöropeptitler ile davranışa dönüşen kompleks bir mekanizmadır. R-spondin-1’in anoreksijenik bir peptit olduğu ve hipotalamusta supraoptik (SON), suprakiazmatik (Sch), anterior paraventriküler (APVN) ve periventriküler çekirdekte (PeV) eksprese edildiği rapor edilmiştir. Glutamat, eksitatör nörotransmitter olarak, hipotalamik çekirdeklerde yerleşik nöronların kontrolünde yer alır ve Rspo-1 nöronlarını düzenleyici etkisinin varlığı bilinmemektedir. Çalışmamızda, glutamat agonistleri olan kainik asit, AMPA veya NMDA’nın SON’deki Rspo-1 nöronları üzerindeki aktive edici etkilerinin, immünohistokimyasal olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmada c-Fos proteini nöronal aktivasyon belirteci olarak kullanılmıştır.
YÖNTEM: Çalışmada Sprague Dawley cinsi 250-300 gr ağırlığındaki erkek sıçanlara (her grupta 5, toplamda 15 hayvan olmak üzere) glutamat agonistleri kainik asit (2.5 mg/kg), AMPA (5 mg/kg) ve NMDA (100 mg/kg) kontrol için salin intraperitoneal (i.p.) uygulanarak 4 grup oluşturulmuştur. Enjeksiyonu takip eden 90. dakika sonunda perfüzyonla fikse edilen dokulardan alınan yüzen kesitlerde ikili indirekt immünoperoksidaz yöntemi kullanılarak Rspo-1 ve c-Fos işaretlemeleri yapılmıştır. SON’lerin mikroskobik analizi ile elde edilen sonuçlar, ikili işaretlenen (aktive olan) Rspo-1 nöronlarının tüm Rspo-1 nöronlarına oranı alınarak hesaplanmıştır. Elde edilen verilerin istatistiki anlamlılık karşılaştırması one way ANOVA ve Student T testi ile değerlendirilmiş, istatistiki anlamlılık sınır değeri olarak p<0,05 alınmıştır.
BULGULAR: Çalışmamızdaki bulgular tüm glutamat agonistlerinin SON’de yerleşik Rspo-1 nöronlarında c-Fos ekspresyonunu tetiklediğini göstermiştir. Kainik asit, AMPA ve NMDA uygulamasının SON’de lokalize Rspo-1 nöronlarının büyük çoğunluğunu aktive ettiği yani c-Fos-pozitif Rspo-1 nöronlarının yüzdesini arttırdığı görüldü (sırasıyla, %69,6±4,80, %83,62±5,99, %75,45±1,57). Bu sonuçlar salin uygulanan kontrol grubu ile karşılaştırıldığında (%1,5±1,24) agonistlere bağlı artışın istatistiki anlamlılık taşıdığı belirlendi (p<0,001).
SONUÇ: Çalışma bulgularımız glutamaterjik agonistlerin Rspo-1 nöronlarını üzerinde düzenleyici etkilerinin olduğu göstermiştir. Glutamaterjik sistemin bu etkisini Rspo-1 nöronları tarafından eksprese edilen glutamat reseptörlerine bağlanarak gösterebileceği düşünülmüştür.