Bu çalışma, 1908-1970 yılları arasında yaşamış olan Abraham Harold Maslow’un psikolojiye olan katkılarını
ve eserlerinde geçen dinî motifleri araştırmayı amaçlamıştır. Bu amaçla yapılan çalışma, bir literatür taramasıdır. Abraham Maslow ile ilgili yapılan çalışmaların çoğunluğu “kendini gerçekleştirme” kavramı ile ilgilidir. Bu araştırma, Abraham Maslow’un eserlerindeki dinî motifleri ortaya koyması bakımından önemlidir. Araştırma sonucuna göre Maslow, din kavramını “örgütlenmiş din” ve “öznel/doğalcı din” olarak iki farklı yaklaşımla ele almıştır. Tanrı’nın insandan ayrı aşkın bir varlık olduğu görüşünü kabul etmediği için din adamlarından, kurallar ve ritüellerden oluşan örgütlenmiş din yerine insanın Tanrıyı mucizevi olaylarda deneyimlediği din fikrini savunmuştur. İnsanın özünde var olan kutsallığı keşfetmesinin önemli olduğunu, kutsallığın din adamlarında, kitaplarda ya da coğrafi bölgelerde olmadığını ifade etmiştir. Kutsal mabetlerde, belirli gün ve şekillerde yapılan ibadetlerin insanda derin duygular uyandırmasının mümkün olmadığı görüşünü savunmuştur. Maslow’a göre Peygamberler; mistik deneyimler yaşayan, algıları yüksek, derin düşünen insanlardır. İçlerinden gelen ilhamı insanlara iletirler. Bu yönleriyle sanatçılarla benzerlik göstermektedirler. Maslow için cennet, dünyadan ayrı bir yerde değil, insanın kendi özündedir. Kişi cennetini kendi betimler, doruk deneyimler sayesinde cennete gider ve
gelir. Doruk deneyimler ise insana en yüksek düzeyde mutluluk veren ve insanı doyuma ulaştıran anlardır. Maslow, bu anları “ilahî deneyimler” ya da “aşkın bilinç deneyimleri” olarak isimlendirir. Kendini gerçekleştiren insanların özellikleri ile dinlerin istediği ideal insan özelliklerini karşılaştıran Maslow, ikisinin de benzer olduğunu bu yüzden kendini gerçekleştiren insanların herhangi bir dine inanmasalar bile dindar olduklarını ifade etmiştir. Kısaca Maslow, sağlıklı bir psikolojiye sahip olduğunu düşündüğü insanlardan yola çıkarak ideal bir insan betimlemesi yapmış, bu ideal insanın her kültürde, her dinde, her dönemde ideal olan insan ile aynı olduğunu vurgulamıştır.

Anahtar Kelimeler

Din Psikolojisi, Abraham Maslow, Transpersonel Psikoloji, Kendini Gerçekleştirme