Azerbaycan Ekonomisinde Fiyat Oluşumunda Tarif Şurasının Rolü


Selen U., Samadzade O.

International Journal of Public Finance (Online), cilt.3, sa.1, ss.83-106, 2018 (Hakemli Dergi)

Özet

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) dağıldıktan sonra bağımsızlıklarını kazanan ülkeler, merkezi planlı ekonomik sistemden piyasa ekonomisine geçiş sürecine girmişlerdir. Azerbaycan da 1990’lı yıllarda bu sürece dahil olan ülkelerdendir. Çalışmanın amacı, Azerbaycan’ın kapitalist ekonomik sisteme geçiş sürecinde oluşan fiyat mekanizmasının yapısını ortaya koyarak, işleyişinin değerlendirilmesi olarak belirlenmiştir. Çalışmada önce piyasa ekonomisinin temel özelliklerine vurgu yapılarak, fiyat mekanizmasının işleyişi açıklanmıştır. Bu çerçevede piyasa türleri açısından fiyat oluşumunun özellikleri ele alınarak, kamusal fiyatlama stratejileri ve modelleri üzerinde durulmuştur. Kamusal fiyatlama farklı amaçlara hizmet edecek biçimde yapılmaktadır. Bu amaçlar; piyasa aksaklığının neden olduğu refah kayıplarını en aza indirmek ve/veya kamu finansmanına katkı sağlamak biçiminde ifade edilebilir. Çalışmada Azerbaycan’ın piyasa ekonomisine geçiş süreci ve ülkenin temel makroekonomik durumu hakkında bilgi verildikten sonra fiyat mekanizmasının işleyişi açıklanmıştır. Azerbaycan’da fiyatlar “Tarif Şurası” olarak isimlendirilen kurumsal yapı içinde belirlenmektedir. Azerbaycan’da fiyat mekanizmasının temel işleyiş amacının kamu finansmanın sağlanması olarak belirlendiğini söylemek yanlış olmayacaktır. GSYH artırma gücünün zayıf ve dolayısıyla vergi kapasitesi düşük olduğu için kamusal fiyatlama ağırlıklı bir fiyat politikası izlendiği ifade edilebilir. 

After the collapse of the Soviet Socialist Republics (Soviet Union), the countries that gained their independence had entered the transition period from centralized economic system towards market economy. Azerbaijan is one of the countries involved in this process since the 1990s. The study’s aim is to assess the operation of Azerbaijan by establishing the structure of the price mechanism in transition process towards capitalist economic system. Prior to the study, the basic mechanism of market economy was emphasized and the mechanism of price was explained. In this framework, the features of price formation in terms of market types are considered and emphasis is placed on public pricing strategies as well as models. Public pricing is implemented in a manner that would serve different purposes. These can be expressed in terms of minimizing the welfare losses caused by market failures and/or contributing to public financing. Following the explanation of price mechanism, the study stresses the process of transition to Azerbaijan’s market economy and the basic macroeconomic situation of the country. At an institutional level, prices in Azerbaijan are determined by "Tarif Şurası" (Tariff Council). It is not unfair to say that the basic functioning of price mechanism in Azerbaijan has been defined as the provision of public financing. It can be considered that pricing policy is followed by public pricing due to weakness of GDP growth and lowness of tax capacity.