Akademik Veri Yönetim Sistemi
E-International Journal of Educational Research, cilt.13, sa.3, ss.137-157, 2022 (Hakemli Dergi)
Yükseköğretimde uluslararasılaşmanın bir alt boyutu olarak kalite kavramı da önem
kazanmış ve akreditasyon çalışmaları son yıllarda hız kazanmıştır. Bu bağlamda
diğer alanlara göre biraz daha geç olsa da yükseköğretim kurumlarında sunulan
yabancı dil eğitim-öğretim faaliyetlerinde ulusal ve uluslararası kalite güvence
kuruluşları tarafından değerlendirmeye alınmaktadır. Bu sebeple bu çalışmanın
amacı, yükseköğretim kurumlarında sunulan yabancı dil eğitimini belirli kalite
ölçütleri doğrultusunda denetleyen ve belgeleyen kalite güvence kuruluşlarının
incelenerek karşılaştırılması ve yabancı dil hizmetlerini akredite etmeyi planlayan
kurumlara yoğun ve maliyetli bir süreç olan akreditasyon ile ilgili bütüncül bir bakış
açısı ortaya konulmasıdır. Bu kapsamda Türkiye’de yükseköğretim kurumlarında
sunulan yabancı dil öğretimine yönelik hizmet sunan tüm kalite güvence kuruluşları
(2 ulusal ve 3 uluslararası) incelenmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden olan
durum çalışması yönteminin doküman analizi tekniğiyle yürütülen bu çalışmada
kalite güvence kuruluşlarının web sayfalarında bulunan yazılı kurumsal
dokümanlar analiz edilmiş ve veriler içerik analiz türlerinden kategorisel analiz
tekniği ile çözümlenerek bulgular karşılaştırmalı olarak yorumlanmıştır. Yapılan
incelemeler çalışmanın yapıldığı tarihi itibariyle Türkiye’de 10 üniversitenin ulusal
ve 46 üniversitenin (20 devlet ve 26 vakıf) uluslararası kalite güvence kuruluşu
tarafından değerlendirmeye alındığını ortaya koymuştur. Kalite güvence
kuruluşlarının incelenmesinde kuruluş süreçleri ve amaçları, kurumsal yapı ve
dayanakları, değerlendirme süreçleri, değerlendirme ölçütleri ve değerlendirme
türleri ile ücretleri üzerinde durulmuştur. Çalışma sonucuna göre kalite güvence
kuruluşlarının değerlendirmelerinde kullandıkları ölçütlerin, yönetim ve
organizasyon, öğrenme ve öğretme faaliyeti, ölçme ve değerlendirme, öğrenci ve
personel işleri, fiziki koşullar gibi temel alanların tümüne yönelik kapsayıcı ölçütlere
sahip olduğu görülmüştür. Ancak kalite güvence kuruluşlarının verdikleri
akreditasyon veya onayların geçerlilik süreleri ile ücret politikaları arasında ciddi
farklılıklar olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu sebeple çalışmanın sonunda
akreditasyona başvurmayı düşünen kurumlara kalite güvence kuruluşun seçiminde
ve sonrasında izlenmesi gereken yol ve yöntem ile ilgili önerilere yer verilmiştir.
Önerilerde ayrıca ulusal kalite güvence kuruluşları için İngilizce dışındaki diller için
de akreditasyon çalışmalarını başlatmaları tavsiyesinde bulunulmuştur.
The idea of quality as a part of internationalization in higher education has also
gained importance, and accreditation studies have gained momentum in recent
years. In this context, it is evaluated by national and international quality
assurance organizations in foreign language education activities offered in
higher education institutions, although it is slightly later than other fields. For
this reason, the aim of this study is to examine and compare the quality
assurance organizations that supervise and accredit the foreign language
education offered in higher education institutions in line with certain quality
standards, and to present a holistic perspective on accreditation, which is an
intense and costly process, for institutions that plan to accredit foreign language
services. In this context, all quality assurance organizations (2 national and 3
international organizations) providing services for foreign language teaching in
higher education institutions in Turkey were examined. In this study, qualitative
research methods were utilized and the document analysis approach, which is
one of the methodologies in case studies was utilized. The written institutional
papers on the web pages of quality assurance institutions were evaluated and
the data were analyzed with the categorical analysis technique, one of the
content analysis types, and the findings were interpreted comparatively. The
examinations revealed that as of the date of the study, 10 national universities
and 46 universities (20 state-run and 26 foundation universities) in Turkey were
evaluated by the international quality assurance organization. In the
examination of these organizations, their institutional structures, organizational
objectives, inspection procedures and quality standards, validity periods and
wage policies are emphasized. According to the results of the study, it has been
revealed that the criteria applied by quality assurance organizations in their
evaluations have comprehensive standards for all basic areas such as
administration and management, learning and teaching, assessment and
certification, student affairs, staff profile and development, and learning
environment. However, it has been concluded that there are serious differences
between the validity periods of the accreditation or approvals given by the
quality assurance organizations and the wage policies. For this reason, at the
end of the study, recommendations regarding the way and method to be
followed in the selection of the quality assurance organization and afterwards
are given to the institutions considering applying for accreditation. The
recommendations are also provided for national quality assurance bodies to
initiate accreditation studies for languages other than English.