Uluslararası hukukta balinaların korunması konusunda en kapsamlı düzenlemeler Uluslararası Balina Avcılığının Düzenlenmesi Sözleşmesi’nde (IWCR) yer almaktadır. Bu sözleşme uyarınca balinalar bilimsel amaçlar doğrultusunda avlanabilirler. Ayrıca sözleşme hükümlerinin uygulanmasını sağlamak amacıyla kurulan Komisyonun (IWC) ticari balina avcılığını yasakladığı bir kararı bulunmaktadır. Japonya, JARPA II programı çerçevesinde Antarktika’da, Güney Okyanusu’nda sürdürmüş olduğu balina avlama faaliyetini sözleşmenin bilimsel amaçlar doğrultusunda balina avlanabileceğine ilişkin hükmüne dayandırmaktadır. Bu kapsamda yapılan bu faaliyetin sözleşmenin ilgili hükmünün ihlalini oluşturduğu gerekçesiyle Avustralya tarafından ilgili uyuşmazlığın çözümlenmesi ve söz konusu hükmün kapsamının anlaşılması amacıyla, hukuki sorun Uluslararası Adalet Divanı’nın önüne getirilmiştir. Bu dava sonucunda Uluslararası Adalet Divanı, Japonya’nın JARPA II adlı bilimsel araştırma amacıyla yürüttüğü balina avlama programının sözleşmenin “bilimsel amaçlarla balina avlanabileceğine” ilişkin hükmünü ihlal ettiği sonucuna varmıştır. Bu makalede balina avcılığına ilişkin uluslararası düzenlemelerle, Uluslararası Adalet Divanı’nın ilgili uyuşmazlığın çözümüne yönelik olarak vermiş olduğu bu karar incelenecektir. Anahtar Kelimeler:

Anahtar Kelimeler

Balinalar, Uluslararası Balina Avcılığının Düzenlenmesi Sözleşmesi, Uluslararası Balina Avcılığı Komisyonu, JARPA II, Uluslararası Adalet Divanı