12th International Hippocrates Congress On Medical And Health Sciences, Elazığ, Türkiye, 1 - 02 Eylül 2023, sa.283, ss.42
Amaç: Oreksin-A besin alımını tetikleyen, kisspeptin ise baskılayan birbirine zıt etkili iki peptittir.
Bu peptitler hipotalamusta yerleşik nöron grupları tarafından sentezlenmekte ve salıverilmektedir.
Oreksin-A nöronlarının çoğunluğu lateral hipotalamus/perifornikal alanda lokalize iken, kisspeptin
nöronları arkuat çekirdek (ARC), anteroventral periventriküler çekirdek (AVPV) ve preoptik
periventriküler çekirdekte (PeV) yoğunlaşmıştır. Enerji metabolizması ile üreme sistemi arasındaki
etkileşimin varlığı bilinmesine rağmen, besin alımında rol alan oreksin-A nöronları ile üreme sisteminin
kontrolünde yer alan kisspeptin nöronları arasında bu etkileşimin var olabileceğini gösteren çalışmaya
literatürde rastlanmamıştır. Bu çalışmada, oreksin-A ve kisspeptin nöronlarının birbirleri üzerindeki
olası pre-sinaptik sonlanmalarının immünohistokimyasal yöntemlerle gösterilmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Çalışmada 200-300 gr ağırlığında Sprague Dawley cinsi erişkin erkek (n=5) ve dişi (n=5)
sıçanlar kullanılmıştır. Denekler hiçbir uygulamaya maruz bırakılmadan %4’lük paraformaldehitin
kullanıldığı transkardiyak perfüzyon fiksasyon yöntemi ile sakrifiye edilmiştir. Kontrol deneklerin beyin
dokularından vibratom aracılığı ile 50 μm kalınlığında koronal kesitler alınmıştır. İndirekt
immünperoksidaz yöntemiyle, lateral hipotalamusta yer alan oreksin-A nöronları diaminobenzidin ile
kahverengi, kisspeptin nöronlarına ait aksonal uzantılar ise nikel yoğunlaştırılmış diaminobenzidin ile
siyah olarak işaretlenmiştir. Literatüre uygun şekilde, en az bir kisspeptin pozitif akson sonlanmasıyla
teması olan oreksin-A nöronları “innerve nöron” olarak kabul edilmiş ve bu nöronların tüm oreksin-A
nöronlarına oranı hesaplanmıştır. Bulgular: Lateral hipotalamusta (LH) lokalize olan oreksin-A
nöronları üzerindeki kisspeptin nöronlarına ait sonlanmaların apozisyonları değerlendirildiğinde, erkek
deneklerde %83,27±1,37 dişi deneklerde ise %82,07±2,84 oranında innervasyonun olduğu saptanmıştır.
Her iki grup arasındaki farklılığın benzer olduğu fakat istatistiksel olarak anlamlı olmadığı belirlenmiştir
(p=0,715). Sonuç: Çalışmamız sonucunda, LH’da lokalize oreksin-A nöronlarının çok büyük kısmının
kisspeptinerjik nöron terminallerinden innervasyonlar aldığı ve bu yolla beslenmenin düzenlenmesi ile
genital sistem arasındaki merkezi ilişkinin olabileceği düşünülmüştür. *Bu çalışma, ‘TÜBİTAK–2209-
A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Desteği Programı (2021 yılı, 2. dönem)’ kapsamında
desteklenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Oreksin-A, Kisspeptin, Besin Alımı, İmmünohistokimya, Sıçan.