Erken Cumhuriyet Türkiye’sinde Yaban Domuzu Algısı ve Doğu Karadeniz Bölgesi’ndeki Yansımaları (1923-1938)


Karagöz İ. Y.

II. Uluslararası Karadeniz Tarihi Sempozyumu, Trabzon, Türkiye, 6 - 07 Haziran 2024

  • Yayın Türü: Bildiri / Yayınlanmadı
  • Basıldığı Şehir: Trabzon
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Bursa Uludağ Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışma 1920’lu ve 1930’lu yıllar Türkiye’sinde önemli bir problem haline gelmiş yaban domuzları hakkında modern ulus devletin geliştirdiği perspektif ve bu perspektifin Doğu Karadeniz Bölgesi’nde nasıl pratiğe döküldüğü hakkındadır. Bunun için çalışmanın merkezine 1926 yılında kanunlaşan “Muzır Hayvanların İtlafı Hakkında Kanun” alınmıştır. Kanun etrafında dönen meclis tartışmaları Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerideleri üzerinden takip edilmiş ve Erken Cumhuriyet Dönemi milletvekillerinin sahip oldukları yaban hayatı ve yaban hayatıyla mücadele algısının iktisadi perspektiften geliştirdiği anlaşılmıştır. İnsan yaban domuzu çatışmasının arkasında yatan potansiyel sebepleri dikkate almayan milletvekilleri yaban domuzlarının toptan itlafı yönünde karar almışlardır. Milli ve askeri bir söylemin eşlik ve tahkim ettiği ve Geç Dönem Osmanlı Devleti’ndeki yaban hayatı algısıyla devamlılık arz eden bu perspektif 1930’lu yıllarda insan-yaban hayatı çatışmasının tarımsal araziler üzerinde çeşitli sebeplerden ötürü yoğun bir şekilde yaşandığı Doğu Karadeniz Bölgesi’nde pratiğe dökülmüştür. İsmet İnönü’nün tespit ettiği üzere bölgede neredeyse bir doğal afet haline gelmiş yaban domuzu istilası karşısında maddi imkansızlıklar - dönemin ulusal gazetelerinden takip edildiği üzere - mücadelenin istenilen şekilde yürütülmesini engellemiştir. 

This study examines the perspective developed by the modern nation-state regarding the significant issue of wild boars in Turkey during the 1920s and 1930s, and how this perspective was implemented in the Eastern Black Sea Region. For this purpose, the study focuses on the "Law on the Extermination of Harmful Animals" enacted in 1926. Parliamentary debates revolving around the law were tracked through Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Cerideleri, revealing that the perception of wildlife and the struggle against it by early Republican Era deputies were shaped from an economic perspective. Deputies who did not consider the potential underlying reasons behind the human-wild boar conflict decided on the wholesale extermination of wild boars. This perspective, accompanied and reinforced by a national and military discourse and bearing continuity with the perception of wildlife in the late Ottoman State, was put into practice in the Eastern Black Sea Region in the 1930s, where conflicts between humans and wildlife were intensively experienced on agricultural lands due to various reasons. As noted by İsmet İnönü, material constraints in the face of the wild boar invasion, which had almost become a natural disaster in the region, hindered the conduct of the struggle as desired, as reported in the national newspapers of the time.